Çocuklarda Obsesif Kompulsif Bozukluk*

Tüm Dünya’da yapılan çalışmalar dikkate alındığında insanların % 2-3’ünün yaşamının bir döneminde obsesif kompulsif bozukluk tanısı alacak belirtilere rastlandığı görülmektedir. Genellikle obsesif kompulsif bozukluğun çocuklarda ve ergenlerde görülmediği düşünülse de bu yanlış bir değerlendirmedir. Çocuk ve ergenlerde obsesif kompulsif bozukluğun görülme oranının ortalama % 2 olduğu bildirilmektedir.

Obsesif kompulsif bozukluk uzun yıllar sürebilen bir rahatsızlıktır. Temel belirtileri obsesyon ve kompulsiyon olarak adlandırılan belirtilerin varlığıdır. Kişinin zihninden uzaklaştırmak istemesine karşın yineleyici ve ısrarlı biçimde aklına gelen düşünce, dürtü ve imgeler obsesyon olarak adlandırılır. Kompulsiyon ise obsesyonların etkisiyle istem dışı yapılan yineleyici hareketlerdir. Bunların sıradan takıntılardan ayırt edilmesi gerekir. Bu ayrımı en iyi yapabilecek olanlar çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanlarıdır.

Çocuk ve ergenlerde en sık görülen belirti bulaşma obsesyonu olarak adlandırılan yakınmadır. İlgili nesneden kaçınma, yıkama, yıkanma ve temizleme sık gözlenir. Bulaşma obsesyonları dışında kuşku obsesyonu, kontrol etme kompulsiyonları, cinsel ya da saldırgan bir eylemle ilişkili yineleyici düşünceler, simetri ya da kesin olma obsesyonları ve yavaşlama (örneğin: yemek yeme ya da tıraşın çok uzun sürmesi) kompulsiyonları, dinsel obsesyonlar ve istifçilik de görülebilir.

Obsesif kompulsif bozukluğun nedeni yeterince bilinmemektedir. Ancak yapılan çalışmalarda obsesif kompulsif bozukluğu olan kişilerin birinci derece akrabalarında aynı rahatsızlığın daha çok görüldüğü bildirilmektedir.

Obsesif kompulsif bozukluğun tedavisinde en etkili sonuç ilaç ve psikoterapinin (bilişsel davranışçı terapi) birlikte uygulanması ile elde edilmektedir. Belirtiler uzun sürebileceğinden tedavinin aksatılmadan sürdürülmesi çok önemlidir. Belirtiler dalgalanma gösterebilir, özellikle stresli zamanlarda yakınmalar şiddetlenebilir.

Obsesif kompulsif bozukluk düşündüren belirtiler gözlenen çocuk ve ergenlerin bir çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir. Tanı ve tedavi sürecinin bu uzmanlar tarafından belirlenmesi gerekmektedir.

Kaynak

*Karaman, D., Durukan, İ., & Erdem, M. (2011). Çocukluk çağı başlangıçlı obsesif kompulsif bozukluk. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(2), 278-295.