Psikoloji & Psikiyatri

Psikoloji ve psikiyatrinin internet adresi

İsteklerinizle Nasıl Bir İlişki İçindesiniz?

Prof. Dr. Erol Özmen
steklerinizle Nasıl Bir İlişki İçindesiniz Erol Özmen e1455374461826 - İsteklerinizle Nasıl Bir İlişki İçindesiniz?
İnsanın gereksinim, istek ve dürtüleri ile nasıl bir ilişki içinde olduğunu belirlemek için ‘istek, gereksinim ve dürtülerinin farkında olup olmadığı’na, onlara ‘sahip çıkıp çıkmadığı’, ‘karşılıklarını bulması için çaba harcayıp harcamadığı’, ‘istek ve gereksinimlerini doyurduğunda bundan memnuniyet duyup duymadığı’, ‘koşullar nedeniyle ertelemek zorunda kaldığında buna katlanıp katlanamadığına’ bakmak gerekmektedir.

İstek ve gereksinimlerinin farkında olmak
Bazı insanlar istek ve gereksinimlerinin pek farkında olmazlar. Ne istediklerini, ne amaçladıklarını, ne yapmak istediklerini tam olarak bilemezler. Çoğu zaman çevresindekilere uyum gösterir, onların istek ve gereksinimlerine göre hareket ederler. Yemek seçiminde kararsız kalan ve kolay kolay karar veremeyen, yanındakilerin ne yemek istediğine bakarak karar veren bir kişi bu duruma örnek olarak verilebilir.

İstek ve gereksinimlerine sahip çıkma
Bazı insanlar kendi istek ve gereksinimlerinden çok başkasının istek ve gereksinimlerini önemser, kendisinin hiçbir istek ve gereksinimi yokmuş gibi davranır ve tüm yaşamlarını diğer insanların gereksinimlerini karşılamaya adarlar. Bazı insanlar ise tam tersi yalnız kendi istek ve gereksinimlerinin karşılanması beklentisi içindedirler; bencildirler, diğer insanların istek ve gereksinimlerini hiç önemsemezler. Fakat birçok kişi istek ve gereksinimlerine sahip çıkma açısından bu iki uç durumun arasında bir yerde kalmaktadır. İnsanın istek ve gereksinimlerine sahip çıkmasının bir yönü de istek ve gereksinimlerinin savunucusu ve takipçisi olmasıdır. Bir kişiyi tanıma çabasında o kişinin farkında olduğu istek ve gereksinimini karşılayabilmek için çevresindekilerle ne tür bir ilişki içine girdiği de belirlenmelidir. Bazı kişiler isteklerini diğer insanlara kolayca ifade edebilirken, bazıları kolayca ifade edememekte ve karşı tarafın bunu o söylemeden anlamasını beklemektedirler. Bazıları da ne olursa olsun herkesin kendisi için seferber olması beklentisi içindedirler. Bazı kişiler de istek ve gereksinimlerini zor kullanarak ya da tehdit ederek karşılamaya çalışmaktadır.

İstek, gereksinim ve dürtülerin niteliği
Bazı kişilerin kendisinden, yaşamdan ve insanlardan beklentileri karşılanması ya da doyuma ulaştırılması mümkün olmayan nitelikler taşımaktadır. Bu durum birçok kez hayal kırıklıkları yaşanmasına neden olarak kişinin dünyaya ve geleceğe karamsar bir gözle bakmasına neden olmaktadır. Bazı kişilerin ise sanki hiçbir istek ve gereksinimi yokmuşçasına ya da istek ve gereksinimlerinin nasıl olsa karşılanmayacağı beklentisi içinde oldukları, istek ve gereksinimlerini küçümsedikleri ve önemsizleştirdikleri görülmektedir. Bu durum özellikle çocukluk ve gençlik yıllarında maddi ve manevi yoksunluklar yaşayan kişilerde görülmektedir.

İstek, gereksinim ve dürtülerine erteleyebilme
İnsanların tüm istek, gereksinim ve dürtülerini karşılayabilmesi ya da doyuma ulaştırması mümkün değildir. Bazen ortamın uygun olmaması, bazen zamanın uygun olmaması, bazen diğer insanların istek ve gereksinimleri nedeniyle, bazen de bunların gerçekleşmesi mümkün olmayan özelikler taşıması nedeniyle istek ve gereksinimler karşılanamamaktadır. Fakat bazı insanların istek ve gereksinimlerini bekletebilme ve erteleyebilme becerileri gelişmemiştir ve isteklerinin bekletilmeden anında yerine getirilmesi beklentisi içindedirler. İnsanın istek ve gereksinimlerini gerektiğinde erteleyebilmesi ve daha uygun bir zaman ve ortamda yeniden doyum arayışına girebilmesi toplumsal ilişkileri kolaylaştıran bir beceridir. Diğer yandan bazı kişilerin de tüm istek ve gereksinimlerini yoklaştırırcasına erteleyebildiği ve hiçbir istek ve gereksinimi yokmuş gibi davranabildiği de unutulmamalıdır.

İstek, gereksinim ve dürtüleri doyum bulduğunda kişinin yaşadığı duygular
Genelde istek ve gereksinimleri karşılanan kişiler, psikolojik bir doyum yaşarlar; mutlu, sevinçli, neşeli ve keyifli olurlar. Fakat bazı kişiler her şeye karşın psikolojik doyum yaşayamazlar. Bunların bir kısmı açgözlülükten, bir kısmı gerçek istek ve gereksiniminin farkında olmamasından, bir kısmı da bu doyumu yaşamayı hak etmediğini düşündüğünden kaynaklanmaktadır.

İstek, gereksinim ve dürtülerini ertelemek zorunda kaldığında yaşadığı duygular
İstek ve gereksinimi karşılanmayan bir kişinin hayal kırıklığı yaşaması, özdeğerlilik duygusunun incinmesi ve öfkelenmesi doğal bir durumdur. Fakat bu duyguların şiddeti ve karşılanmayan istek ve gereksinim ile uyumlu olup olmadığı da önem taşımaktadır. Bazı kişiler en küçük ertelemede bile aşırı tepki gösterebilmektedir; böyle bir durumda kimi insanlar diğer insanlarla ilişkilerini kesebilmekte, küserek ve gücenerek kendilerini geriye çekebilmekte, kimileri ise öfke ve saldırganlık gösterebilmektedir.

Prof. Dr. Erol Özmen

Muayenehane:
Talatpaşa Bulvarı, No: 50, Dora Apt, Kat: 3, Daire: 3, Alsancak, İzmir
Yüz yüze ya da  online görüşme randevusu için telefon : 0 542 236 13 54

Yazılı olarak izin alınmadan alıntı yapılamaz.

Prof. Dr. Erol Özmen’in diğer makaleleri için lütfen tıklayınız