Haset, Haset Etme, Haset Duyma, Hasetlik

‘Haset etme’ bir çekememezlik, kıskançlık, fesatlık halidir. Haset etme birisinde olanın basitçe ‘kendinde de olmasını isteme‘den daha öte anlamlar taşır. ‘Bende yoksa onda da olmasın‘ yıkıcılığını taşır.

Günlük dilde kavram haset etme, haset duyma ya da hasetlik olarak kullanılabilmektedir. Haset ile kıskançlık, çekememezlik ve günücülük yakın anlam taşıyan sözcükler olmakla birlikte eş anlamlı sözcükler olarak düşünülmemelidir.

Haset bir başkasıyla karşılaştırma sonunda kendini dezavantajlı durumda görme sonrasında ortaya çıkar. Bu değerlendirmeye kendini daha değersizmiş gibi hissetme, üzüntü ve öfke de eşlik eder. Uzun süreli ilişkilerde haset o kişiden nefret etmeye yol açar.

Haset etme bir insanda olabilecek herşey (mal, mülk, şan, şöhret, tanınma, bilinme, sevilme, makam, güzellik, sağlık, sosyal çevre, bilgi, beceri, tecrübe/deneyim) ile ilgili olabilmektedir.

Kısa ve öz bilgi:

• Haset toplum tarafından genelde olumsuz karşılanan bir duygu olması nedeniyle varlığı genellikle yadsınan bir duygudur.
• Birçok insan içindeki haseti kendisine bile itiraf edemez; varlığını hissettiğinde utanır. Oysa her insanın haset etme potansiyeli vardır. Asıl önemli olan varlığı değil davranışlara ve ilişkilere olan etkisidir.
• Kendinde var olan haseti görmek istemeyenlerin içindeki haset başka duygu ve davranışlarda kendini gösterebilir. Sürekli yakınmak, haksızlığa uğradığını düşünmek ve söylenip durmak bazen haseti maskeleme görevi görür.
• Birçok kişi en yakınındaki insanların kıskanılmayacağını ve onlara haset duyulmayacağını düşünür. Oysa bu doğru değildir. İnsanlar çocuğunu, annesini, babasını ya da en çok sevdiği arkadaşını kıskanabilir, ona haset duyabilir.
• Haset, genellikle ilişkileri olumsuz etkiler. Sınırlı bir konuyla ilgiliyse, o kişiye yönelik güçlü olumlu duygular da hissediliyorsa ya da kişi bu duyguyla baş edebilecek psikolojik becerilere sahipse haset ilişkileri daha en az etkiler.
• Dini değerlendirmelerde haset çoğu zaman en büyük günahlardan birisi olarak gösterilir fakat insanın kişilik yapısına sinmiş, huy halini almış ve her türlü insan ilişkisine yansıyan haset ile zaman zaman hissedilen çekememezlik hallerini bir tutmamak gerekir.
• Haset duyulan kişi olmak da çok zor bir durumdur. Haset ilişkinin her yönüne sürekli biçimde bulaşıyorsa katlanılması zor bir durumdur. Yalnız hissedilen duygu olarak kalmayıp eyleme dönüyorsa ilişkiyi ciddi biçimde sınırlandırmayı ya da kesmeyi düşünmek gerekir.
• Haset eden, haset ettiği kişinin başına bir şey geldiğinde ya da haset ettiği konuyla ilgili bir kaybı olduğunda buna açıkça ya da gizli gizli sevinir.
• ‘Hasedinden çatlamak‘ sözü hasedin psikolojik etkilerini çok güzel ifade eden bir deyimdir. Aşılamayan haset insanı mutsuzluğa mahkum eder.
• Haset kendi başına bir ruhsal hastalık belirtisi ya da bir ruhsal hastalık değildir. Bir kişilik özelliği olarak ele alınmalıdır ve narsistik kişilik yapısının en önemli özellklerinden birisidir.

Prof. Dr. Erol Özmen
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi
Psikiyatri Anabilim Dalı

Muayenehane:
Talatpaşa Bulvarı, No: 50, Dora Apt, Kat: 3, Daire: 3, Alsancak, İzmir
Yüz yüze ya da  online görüşme randevusu için telefon : 0 542 236 13 54

İlginizi çekebilecek diğer yazılar:

Duygu – Psikoloji & Psikiyatri Sözlüğü

Kıskançlık – Psikoloji & Psikiyatri Sözlüğü

Narsistik kişilik bozukluğu – Psikoloji & Psikiyatri Sözlüğü

Narsistik Kişilik – Prof. Dr. Erol Özmen

Özenmek & Gıpta etmek & İmrenmek & Kıskanmak & Haset & Açgözlülük – Prof. Dr. Erol Özmen

Kıskançlık – Prof. Dr. Erol Özmen

Kıskançlık testleri

Kişilik testleri