Psikoloji & Psikiyatri

Psikoloji ve psikiyatrinin internet adresi

Ders Başarısına Psikiyatrik Bakış

Uzman Dr. Işılay Altıntaş
dersbaşarısınapsikiyatrikbakış e1450601268366 - Ders Başarısına Psikiyatrik Bakış

Ders Başarısızlığına Giriş

Gelecekte kendi ayaklarının üzerinde var olmak üzere yola çıkan küçükler için zaman ve koşulların aile ve öğretmenlerinin beklentileri yüksek. Hangi liseden mezun olduğuyla başlayan hikâye, üniversite ve yüksek lisans derken uzun bir eğitim hayatı çocukların büyümelerine eşlik ediyor. Öğrenmeyle ilişki başarıyı, başarı kişinin kendini algılayışı üzerinden kimlik duygusunu etkiliyor.

Dolayısıyla başarıyı doğru tanımlamak ve beklentileri çocuğun kimlik duygusuna zarar vermeden, onun potansiyelini en iyi kullanacağı şekilde ayarlamak çocuğa verilecek en değerli armağan olacaktır.

İyi bir ders başarısı için;
1. Zeka düzeyi: Zeka çocuğa verilen bir armağandır. Verimli topraklarda daha fazla ürün yetişir. Ancak toprak verimli değilse de verimli hale getirmek ve ürün alabilmek için pek çok yol vardır. Ama öncelikle verimli olmayan toprağın özeliklerini tanımlamak gerekir. Bu özeliklere uygun hangi ürün çıkacağını değerlendirmek ve tabiî ki destek ve çaba önemlidir. Kapasitesi çok iyi olmayan bir çocuktan yüksek başarı beklemek ve bu beklentilerle çocuğu yalnız bırakmak çocuğun kendini olduğundan da yetersiz algılamasına ve doğal olarak mutsuz olmasına sebep olur. Her şeyden daha önemlisi çocuğun öğrenmeyle ilişkisi bozulur. Hayatta başarı sadece çok iyi matematik bilmekle sınırlı değildir.

2. Yapısal bozukluklar: Bu konu özelikle çocuk ergen psikiyatrisinin alanına girer. Öğrenme beyin aracılığıyla olan bir eylemdir. Dolayısıyla dikkat eksikliği hiperaktivite, özel öğrenme güçlüğü başta olmak üzere beyinin öğrenmeyle özelikle ilişkili yapısal bozukluklar çocuğun öğrenmeyle ve derslerle ilişkisini bozar. Çalışmamak ve tembellikle suçlanan, erken dönemde okul sıralarını terk eden pek çok öğrencide altta yatan yapısal sebepler onların gerçek potansiyellerini kullanmasına engel olur. Bu konu ile ilgili en sık görülen her bir hastalık kendi başlığı altında ayrıntılı anlatılmıştır.

  • Dikkat eksikliği hiperaktivite
  • Özel öğrenme güçlüğü
  • Mental Retardasyon
  • Sınav kaygısı
  • Yaygın anksiyete bozukluğu
  • M.Depresyon

3. Aile hayatı ve stres: Çalışmak enerji gerektiren bir beyin işlevidir. Çocuğun hem duygusal enerjiye hem de desteğe ihtiyacı vardır. Mutsuz bir ev ortamı çocuğun tüm enerjisini ve motivasyonunu alabilir. Mutsuz anne babalar çocuğun gösterdiği çabayı ve başarıyı iyi aynalayamazlar. Dersleriyle ilgilenilmeyen çocuk için derslerin hayatı için önemi yeteri kadar anlaşılamaz. Aile içinde mutsuzluğun olduğu ya da çocuğun ve ailenin zihni endişelerle dolu iken bunlarla baş etmeye çalışan çocuk için dersi dinlemek kolay bir şey değildir. Dolayısıyla çocuğu aile içi etkileyen her türlü kötü yaşam olayı dersleri de etkiler. Özelikle ders başarısı bir sınıfa kadar çok iyi olan çocuklarda derslerde ani bir düşme olması evde ve de çocukta bir şeylerin yolunda gitmediğinin en önemli sinyali olabilir.

4. Kültürel etmenler: Başarıya verilen değer önemli kavramlardan bir tanesidir. Çocuktan çalışmasını ve iyi bir okul hayatı bekleyen ailelerin çocuklarının derslerde daha başarılı olduğu görülmüştür. Çocuğun dersleriyle ilgilenen, okuldaki durumunu yakından takip eden anne baba çocuğa okulun önemi ile ilgili mesaj vermiş olur.

5. Arkadaşlar “grup içinde yer edinme”; Okulda başarılı öğrenci olmak, büyükler tarafından beğenilmek ve desteklenmek birçok çocuk için çok önemlidir. Diğer taraftan arkadaş çevresinin başarıya verdiği önem çocuğun çalışma ile ilişkisini pozitif ya da negatif etkileyebilir. Sınıfta tembel olarak fişlenen pek çok dikkat eksikliği yaşayan çocuğun tedavi sonrasında arkadaşları tarafından fark edildiklerini ve tembel algısının değişmesiyle çalışmaya motivasyonlarının da arttığını görüyoruz. Diğer taraftan dağınık ailelerden gelmiş ergenlerin olduğu okullarda çalışmak ineklik olarak değerlendirilip popüler olmak için çalışmamak gerektiği gibi inanışlar hâkimse her ergen bir gruba ait olma ihtiyacı duyacağından derslerle ilişkisi olumsuz etkilenebilir.

6. Sağlık; Öğrenmek için öncelikle duyu organlarının iyi çalışması gereklidir. Özelikle işitme ve görme sorunlarıyla ilgili uyanık olmakta fayda vardır. Diğer taraftan kronik hastalıklar, bazı ilaçlar, demir eksikliği anemisi, hipotiroidi vs pek çok tıbbi hastalık öğrenme süreçlerini olumsuz etkileyebilir. Altta yatan tıbbi bir sebep olup olmadığı iyi değerlendirilmelidir.

7. Duygular; Duygu durumu bozan her türlü ruhsal hastalık öğrenme sürecini etkiler. Özelikle depresyon ve kaygı bozuklukları bu hastalıkların başında gelir.

8. Eğitimsel ortam; Eğitsel ortam ve çalışmayı öğrenmek, öğrenmeye ilgi duyabilmek eğitim hayatıyla ilişkide çok önemlidir. Az sayıda çocuk ve ilgili bir eğitimci kadrosu olan bir okulda okuyan çocukla, öğretmenlerin çoğu vaktini disiplin sağlamaya çalışmakla geçirmek zorunda oldukları bir ortamda okuyan çocuklar tabiî ki aynı şansa sahip değildir. Çocuğa ders çalışma alışkanlıklarının öğretilmesi ve çocuğun dış ödüllerle değil içsel olarak öğrenmekten zevk almasını sağlayıcı eğitsel yaklaşımlar dersleri sıkıcı olmaktan çıkarıp zevk almasını sağlar.

Çocuk ergen psikiyatrisi ne yapar ?
Ders başarısızlığı ile başvuran çocuk ve ailenin psikiyatrik değerlendirmesini yapar. Bu değerlendirmede çocuğun dil becerileri, duygu durumu, dikkat ve motivasyonu, okuma yazma ve matematik becerileri, kaygısı ve eğitsel ortam değerlendirilir. Sınıf öğretmeni ve rehber öğretmenlerle ilişkiye geçerek eğitsel durumu dikkati ve tüm diğer değişkenleri değerlendirir. Şüphelenildiği taktirde tıbbi tetkikler istenebilir. WISCR testi çocuklarda uygulanan kapsamlı bir zeka testidir. Çocuğun algılamasında sorun olup olmadığını anlamaya faydalı olacağı gibi alt testlerin yorumlanması çocuğun dikkat eksikliği ya da özel öğrenme güçlüğü gibi tanıların ayırıcı tanısına destek olur. Altta yatan sebep tanımlandıktan sonra aile ile birlikte uygun tedavi ve gerekirse eğitim desteğine yönlendirilir.

Uzman Dr. Işılay Altıntaş