Psikoloji & Psikiyatri

Psikoloji ve psikiyatrinin internet adresi

Çocukluktaki Mizaç Özelliklerinin Genç Yetişkinlik (18-25 yaş) Dönemiyle İlişkisi

Uzman Psikolog Zehra Erol

ocukluktaki Mizaç Özelliklerinin Genç Yetişkinlik 18 25 yaş Dönemiyle İlişkisi Zehra Erol e1507365050192 - Çocukluktaki Mizaç Özelliklerinin Genç Yetişkinlik (18-25 yaş) Dönemiyle İlişkisi
Mizaç ne kadar durağandır? Mizaç bireysel davranış stili ve duygusal tepkilerin özellikleridir. Genç yetişkinlik döneminde (18-25 yaş) birçok kişi ergenlik dönemine göre daha az sayıda duygusal çalkantılar yaşamaktadır, daha fazla denge ve daha az riskli davranış sergiler (Caspi, 1998). Mizaca yönelik ifade edilen genel değişim belirtilerinin yanı sıra, araştırmacılar çocukluk yılları mizaç özellikleri ile yetişkinlik kişilik örüntüleri arasında ilişki olduğu belirtmektedir.

Örneğin; boylamsal bir çalışmada 4 yaş civarında oldukça aktif olan çocukların 23 yaşında da dışa dönük ve hareketli olduğu görülmüştür (Franz, 1996).

Çocukluk yıllarındaki mizaca ilişkin boyutlar yetişkinlikteki uyum süreciyle ilişkili midir? Araştırmacılar çocukluk yılarındaki belirtilen tür ve boyutların yetişkinlik dönemi kişilik özellikleriyle ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır. Örneğin:

  • Kolay ve zor mizaç: Boylamsal bir çalışmada 3-5 yaşları arasında kolay mizaç örüntüleri sergileyen çocukların genç yetişkinlikte daha başarılı uyum süreci sergilediklerini ortaya koymaktadır (Chess & Thomas, 1987). Buna karşılık 3-5 yaşlarında zor mizaca sahip çocukların genç yetişkinlikte başarılı biçimde uyum sağlayamadıkları tespit edilmiştir. Aynı zamanda diğer araştırmacılar, çocukluk döneminde zor mizaç sergileyen erkek çocukların, yetişkinlikte formal eğitime daha az devam ettiklerini ve zor mizaçlı kız çocukların ise yetişkinlikte evliliğe ilişkin daha fazla çatışmalar yaşadıklarını ortaya koymaktadır (Wachs, 2000).
  • Engelleme: Çocukluğunda engelleyici mizaca sahip çocuklar yetişkinliklerinde diğer bireylere göre daha az atılgan olmakta, daha az sosyal destek edinmekte ve sürekli bir işe girmeyi ret ettikleri belirlenmiştir (Wachs , 2000). Benzer bir boylamsal çalışmada 4-6 yaşlarında engelleyici mizaca sahip erkek çocukların %15’i, 23 yaşına geldiklerinde ebeveynleri tarafından engelleyici olarak değerlendirilmiş ve aynı zamanda da tutarlı bir ilişki için eş seçimi ve sürekli bir iş arayışını erteledikleri belirlenmiştir (Asendorph, Denissen & van Aken, 2008). Yine Upsala’da (İsveç) gerçekleştirilen boylamsal bir çalışmada bebeklik/çocukluk dönemi utangaç/engelleyicilik özellikleri ile 21 yaşında sergilenen sosyal kaygı arasında ilişki tespit edilmiştir (Bohlin & Hagekull, 2009).
  • Duyguların Kontrolü: Boylamsal bir çalışmada 3 yaş civarında duygu kontrolünde başarılı ve strese karşı dayanıklılık sergileyen çocuklukların yetişkinlikte de duygularla baş etmede başarılı oldukları belirlenmiştir (Block, 1993). Tam tersi olarak 3 yaşında iken başarısız duygu kontrolü sergileyen ve dayanıksız çocukların yetişkinlikte belirtilen alanlara ilişkin daha fazla sorun yaşadıkları tespit edilmiştir.

Kaynak: John W. Santrock, 2012. 13. Basım, “Yaşam Boyu Gelişim”, s;446-447., Nobel Yayıncılık, Ankara

 

Uzman Psikolog Zehra Erol

www.zehraerol.com

Yazılı olarak izin alınmadan alıntı yapılamaz.

Uzman Psikolog Zehra Erol’un diğer makaleleri için lütfen tıklayınız