Suçluluk Duygusu

Uzman Psikolog Zehra Erol

-Kendinizi birşeyleri yapmaya zorunlu hissettiğinizde ve o işleri yapamadığınızda suçluluk yaşadığınızı fark edebilirsiniz. Örneğin bir arkadaşınız sizinle buluşmak istediğinde siz de bu isteği yerine getiremediğinizde huzursuz olabilir ve rahatsızlık duyabilirsiniz. Aslında arkadaşınız size ısrarcı olmasa da istenileni yapmamak sizin için rahatsız edici olabilir ve suçluluk duygusunun açığa çıkmasını tetikleyebilir.

-Yeteri kadar yardım edememenin yarattığı suçluluk duyguları;

Ölüm, kaza veya hastalık gibi durumların sonucunda kişi yeteri kadar yardım edemediğine inandığında açığa çıkar. Bu kişiler sıklıkla başkalarına yardım eden merhamet duyguları yoğun olan kişilerdir.

-Suçluluğun açığa çıkmasının diğer nedeni ise yapılan davranışın hatalı olduğuna inanılmasıdır. Yalan söylemek, hırsızlık gibi davranışlar sonrasında da açığa çıkabilir. Bu durumlarda suçluluk hissetmek, pişmanlık duymak olağandır.

-Bazen kişinin istekleri ve düşünceleri de suçluluk duygusunun yaşanmasına neden olmaktadır. Yüksek ahlaki standartları olan kişilerde bazı düşünce ve duygular bireyi oldukça rahatsız eder. Bunların varlığı kişi için dayanılmazdır ve baş etmekte zorlanabilir. Bu noktada terapi yardımı almak kişinin durumla başa çıkmasına yardımcı olur.

-Anlık davranışlarda suçluluk duygusunun tetikleyicisidir. Bireyin öfkelenerek bağırması, hakaret etmesi, bireyin bütçesini aşan alışverişler..vb. Kişinin kendini zora sokan eylemleri sonrasında da suçluluk duyguları görülebilir. Bu davranışların sürekliliği kişinin yaşamını zorlaştırır. Tekrarlayıcı anlık davranımlar sonrası suçluluk duyguları görülse de davranışların değişimi güç olabilir. Kişiye zarar veren davranışların yerine yeni davranışların geliştirilmesi psikolojik destek ile mümkün.

-Özellikle yakın ilişkilerde eş, çocuk veya yakın arkadaşlarınızdan onların yapabileceklerinden fazlasını talep ettiğinizde ve onların zorlandığını gördüğünüzde de suçluluk duyguları açığa çıkar. Bu durumda onların sınırlarının ve kapasitelerini anlamak ona uygun beklentiler geliştirmek bu duygularla başa çıkmakta önemlidir.

Suçluluk duyguları ile kaygı arasında da bağlantı vardır. Suçluluk duyguları sık ve yoğun olduğunda, bu duyguyu ortadan kaldırmaya yönelik davranışlar kaygının artmasına neden olur. Sık ve yoğun yaşanan suçluluk duygularında; yaşanan durumun, duyguların anlaşılması, değerlendirilmesi ve bu duyguyla bağlantılı davranışlar üzerinde çalışılması gerekir.

Uzman Psikolog Zehra Erol

www.zehraerol.com

Yazılı olarak izin alınmadan alıntı yapılamaz.

Uzman Psikolog Zehra Erol’un diğer makaleleri için lütfen tıklayınız