Travmanın Tanımı

Uzman Psikolog Zehra Erol

Travmanın tanımı kısaca; yaşanan olumsuz ve zedeleyeci bir sürece verilen duygusal tepkidir. Travmanın en önemli etkisi kişinin yaşadığı olayın sonrasında kendisini çaresiz ve olayları yönetememiş gibi hissetmesidir. Olayın ardından yaşam boyu sürecek acı, kaygı ve anılarla baş başa kaldığınızı hissedebilirsiniz. Ancak olayın yarattığı zorlayıcı duyguları yaşamak ve tekrar kendinizi güvende hissetmek zaman alır.

Travma dediğimizde kişi için beklenmedik olan, ansızın meydana gelen yaralayıcı yaşam olaylarından bahsetmekteyiz..

Travmanın ardından kişide farklı duygusal reaksiyonlar oluşur. Çoğunlukla bu tepkiler bir süre sonra düzelir, uzun vadede olumsuz sonuçlar gölenmez. Kişisel baş etme mekanizmalarının gücü ve sosyal destekler bir süre sonra kişinin uygun şekilde baş etmesini sağlar.

Travma sonrasında duygusal tepkiler belirgin şekilde açığa çıkabilir. Şok, şaşkınlık veya şakınlıkla birlikte; öfke, utanç, kızgınlık, hüzün hissedebilir. Konsantrasyon bozukluğu, endişe korku, suçluluk görülebilir. Birey kendini dış dünyadan uzaklaştırabilir. İnsanlarla bağlantısı zayıflar, üzgün ve mutsuz hissedebilir. Fiziksel olarak da uykusuzluk, yorgunluk, dikkat bozukluğu, ağrı ve sızılar olabilir. Ancak bu duyguların kişiyi nasıl etkilediği daha önceki deneyimleri ile de ilişkilidir. Kişi ağır stres altındaysa, geçmişinde yaşadığı benzer olaylar varsa onarılmamışsa baş etmekte zorlanabilir. Kişi yaşadığı olayın yarattığı duygusal etkiyi güçlü olabilmek adına reddedebilir veya görmezden gelebilir. Bu duyguları düzenlemede zorluklar oluşabilir. Özellikle yaş küçüldükçe bu güçlükler daha da artar. Çocuklukta yaşanan travma ile yetişkinlikte yaşanan travmadan en önemli farkı çocuğun güven duygusunu sarsan herşey travma oluşmasına neden olabilir;

-İhmal edilme

-Kaybolma

-Cinsel, fiziksel, sözel taciz

-Ebeveynlerden ayrılma

-Ailede dengesiz duygusal bir ortamın varlığı vb..

Bu güçlüklere bağlı olarak uygun olamayan baş etme yöntemleri geliştirebilir kişiler. Bunlar bağımlılıklar, riskli davranışlar geliştirme, aşırı çalışma, yemek yeme problemleri gibi davranışlar duyguları baskılama veya reddetme ile ilişkili olabilir.

Olağanda travmanın belirtileri bir kaç haftan birkaç aya kadar sürer. Belirtiler daha uzun sürüyorsa yukarıda olduğu gibi uygun olmayan baş etme stratejileri geliştirilmişse psikolojik destek önemlidir ve gereklidir. Travmanın terapisinde özellikle EMDR önemli bir terapi yöntemidir.

Uzman Psikolog Zehra Erol

www.zehraerol.com

Yazılı olarak izin alınmadan alıntı yapılamaz.

Uzman Psikolog Zehra Erol’un diğer makaleleri için lütfen tıklayınız