Bedensel Hastalıklar & Ruh Sağlığı

Bedensel hastalığı olanlarda çeşitli psikolojik sorunlara sık rastlanmaktadır. Özellikle uzun süren ve yaşamı tehdit eden bir hastalık varlığında bu durum daha belirgin olarak ortaya çıkmaktadır.

Bedensel hastalığı olanlarda bulunan psikolojik sorunlar ya da psikiyatrik hastalıklar uygun biçimde tedavi edilmediğinde bedensel hastalığın tedavisinde istenilen sonuçlar elde edilememektedir. Ruhsal sorunlar hastaların iyileşme umudunu, tanı ve tedavi süreçlerine uyumunu olumsuz etkilemektedir.

Bedensel hastalıklar ve ruh sağlığı arasındaki ilişki üç başlık altında toplanabilir.

1.Psikolojik etmenlerin bedensel hastalıkları etkilemesi: Psikolojik sorunlar her türlü hastalığın oluşmasını, ortaya çıkışını, alevlenmesini ya da iyileştikten sonra yeniden oluşmasını etkileyebilmektedir.

2.Bedensel hastalığa bağlı olarak kişide ruhsal sorunların çıkması :

• Bedensel hastalığın oluşturduğu psikolojik sorunlar: Hastalanmak, uzun süreli tedavi gerektiren bir bedensel hastalığa yakalanmak, bedensel hastalık nedeniyle yaşamında köklü değişimler yapmak zorunda kalmak,  eskiden yapabildiği bazı şeyleri yapamamak ya da yapamayacak olmak, diyet yapmak zorunda kalmak gibi bedensel hastalıktan kaynaklanan sorunlar her insanı psikolojik olarak etkiler. Bu durum genellikle moral bozukluğu düzeyinde kalmakla birlikte bazen de ruhsal bozuklukların gelişmesine neden olabilmektedir.
• Bedensel hastalığın tedavisinde kullanılan ilaçların ruhsal yan etkisi: Kişide bir bedensel hastalık nedeniyle ilaç kullanmaya başladıktan sonra ruhsal sorunlar ortaya çıktıysa bunların kullanılan ilaçla ilgili olabileceği mutlaka düşünülmelidir.
• Bedensel hastalığın beyni etkileyerek kişide ruhsal bozukluk oluşturması: Bedensel hastalıklar insanları yalnız bir üzüntü kaynağı olarak etkilemez. Bazı bedensel hastalıklar doğrudan beyni etkileyerek (örneğin hipertiroidi) kişide ruhsal sorunların ortaya çıkmasına neden olabilir.

3.Bedensel hastalıklar ile ruhsal sorunların tesadüfen bir arada olması: Birbirinden kaynaklanmayacak şekilde bireyde hem bir bedensel hastalığın hem de psikolojik sorunların varlığı söz konusudur. Ancak rastlantısal olarak bir arada olmaları, bu hastaların tedavilerinde birinin diğerinden bağımsız ele alınabileceğini düşündürmemelidir. Örneğin bir hastada diyabet ve şizofreni rastlantısal olarak bir arada bulunduğunda şizofrenili bir hastanın böyle bir hastalığı olmayan kişiye göre diyabeti konusunda yorumları, tedavi uygulamalarına uyumları çok farklı olacaktır.

Prof. Dr. Erol Özmen
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi
Psikiyatri Anabilim Dalı
Güncelleme: 06.08.2019

Muayenehane:
Talatpaşa Bulvarı, No: 50, Dora Apt, Kat: 3, Daire: 3, Alsancak, İzmir
Yüz yüze ya da  online görüşme randevusu için telefon : 0 542 236 13 54