Psikoloji & Psikiyatri

Psikoloji ve psikiyatrinin internet adresi

Bipolar Bozukluk

Bipolar bozukluk, adından da anlaşılacağı gibi aynı kişide değişik zamanlarda ortaya çıkan birbirinden çok farklı iki klinik tablo ile seyreden bir hastalıktır. Hasta zaman zaman yaşadığı depresyon (çökkünlük) ve mani (taşkınlık) dönemleri dışında belirgin bir ruhsal belirti göstermeden (sağlıklı olduğu zamanlardaki gibi) yaşamını sürdürür. Depresyon döneminde durgun, neşesiz ve isteksiz olan hasta mani döneminde ise tam tersi aşırı neşeli, hareketlidir. Bu nedenle hastalık ‘iki uçlu bozukluk’, ‘manik depresyon’, ‘manik depresif hastalık’, ‘bipolar affektif bozukluk’ ve ‘çift kutuplu hastalık’ olarak da adlandırılmaktadır.

Mani döneminde hasta coşkulu, aşırı neşeli ve hareketlidir. Ancak hastadaki bu neşe ve hareketlilik o kişi için alışıldık biçimde değildir. İyi tanıyanlar hastadaki bu durumun olağan dışılığını kolayca fark ederler. Hastanın neşesinde, hareketliliğinde ve coşkusunda aşırılık, mantık dışılık ve olağandışılık vardır. Bu dönemde hastaların uyku gereksiniminin azaldığı, eskisine göre belirgin biçimde daha kısa uyuduğu halde kendini dinç hissettiği de görülmektedir. Yine hastaların sonuçlarını düşünmeden yatırımlar yaptığı, saçma olduğu açıkça görülen projeler peşinde koştuğu, aşırı para harcadığı, hiç tanımadığı insanlarla muhatap olduğu, özgüvenlerinin abartılı biçimde arttığı, çok konuştuğu, yapmak istedikleri engellendiğinde çok sinirlendiği de gözlenmektedir

Depresyon döneminde ise hastalar mutsuz, neşesiz ve karamsardırlar. Eskiden severek isteyerek yaptıkları işleri artık yapmak istemez, kendilerini zorlayarak yapsalar bile zevk alamazlar. Uyku ve iştahları bozulur; dinlenmekle geçmeyen bitkinlik, yorgunluk ve halsizlik yaşarlar.

Bipolar bozukluğunun tanı ve tedavisi ile ilgili bazı bilgiler

Hastalık mani ya da depresyon şeklinde başlayabilir.
Mani hafif düzeyde seyrediyorsa hipomani olarak adlandırılır.
Sonraki dönemlerde hangi klinik tablonun çıkacağını önceden tahmin etmek mümkün değildir.
Hastada depresyon dönemi olmaksızın mani dönemi varsa hastalık yine bipolar bozukluk olarak adlandırılır. Bu durum depresyon için geçerli değildir – kişi yaşamının her hangi bir döneminde mani ya da hipomani dönemi olmadan yalnız depresyon yaşarsa klinik tablo bipolar bozukluk olarak adlandırılmaz.
Hastalık genellikle 20’li yaşlarda başlar.
Ailede birisinde bipolar bozukluk varsa ailenin diğer üyelerinde de bipolar bozukluk çıkabilir. Hastalık genetik geçiş gösterebilir.
Borçlanma ve rastgele cinsel ilişkiye girme gibi sonradan pişman olacağı davranışlar gösterebileceğinden hastaneye yatırılması gerekebilir.
Bipolar bozukluğun tedavisi psikiyatrist tarafından yürütülmelidir.
Bipolar bozuklukta ilaç tedavisi çok önemlidir. Yalnız tedavi amaçlı değil koruyucu amaçla da kullanılması nedeniyle ilaç tedavisi çoğu zaman uzun sürer.
Bipolar bozukluğun mani ya da depresyon dönemleri başladığında durumun erkenden fark edilmesi çok önemlidir.
Mani döneminde hastalar yaşadıklarını çoğu zaman hastalık olarak görmezler. Hatta bazen hayatlarından son derece memnun olabilirler. Bu dönemde hasta yakınlarının en önemli görevi tedavinin bir an önce başlamasını sağlamaktır.

Güncelleme: 19.02.2021

Prof. Dr. Erol Özmen
Manisa Celal Bayar Üniversitesi
Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı

Muayenehane:
Talatpaşa Bulvarı, No: 50, Dora Apt, Kat: 3, Daire: 3, Alsancak, İzmir
Yüz yüze ya da online görüşme randevusu için telefon : 0 542 236 13 54