Stres Canavarı

Uzman Psikolog Bülent Korkmaz

İnsanlık tarihi boyunca insan için en önemli sorun kaynaklarından biri olan ‘stres’ den söz etmek istiyorum. Stres kavramı farklı bilim dallarında farklı biçimde kullanılıyor olsa da, ben psikolojik stres kavramından söz edeceğim.

Psikoloji alanında geçtiğimiz yüzyılın ikinci yarısından itibaren henüz tanımlanmaya başlayan stres olgusu, insanyaşamı ve sağlığını ruhsal ve bedensel olarak inanılmaz ölçülerde olumsuz etkileyebilmektedir. Bu haliyle şu an olduğundan daha fazla ciddiye almamız gereken bir olgu olduğunu vurgulamalıyım.

Öyle ki, stres kronik bir karakter kazandığında, önemli ruhsal sorunlara yol açmakla birlikte, bedenimizdeki; sindirim, dolaşım ve solunum sistemi ile ilgili bozukluklara neden olabilmekte, ayrıca bağışıklık sistemimizi zayıflatarak daha bir çok bedensel hastalıklar için de zemin hazırlayabilmektedir.

Bir çoğumuz belki bu riskin farkında değiliz ve sağlığımızı tehdit eden bu önemli faktörü görmezden gelebiliyoruz. Böylece de aslında kaynağı stres olan bir çok rahatsızlık belirtileri nedeniyle önemli ölçüde parayı da bedensel hastalık endişesi ve sanısıyla tahlil ve tetkiklere harcayabilmekteyiz. Yani bizi ekonomik olarak da zayıflatmayı başarıyor bu canavarımız.

Yeryüzünde yaşayan insanların hemen hepsi farklı oranlarda da olsa stresin etkisinde kalmaktan kurtulamıyor. Günümüzün ‘gelişmiş’ yaşam koşulları, modern yaşam, iş yaşamı, teknoloji vb. alanlarındaki ilerleyişler, insan yaşamını bazı bakımlardan olumlu yönde etkilemekle birlikte, ne yazık ki insanlar üzerindeki stres oluşturucu etkisi de o oranda artmaktadır. İnsanların yaşadıkları sosyal, kültürel, ekonomik ortam ve buna benzer kişiye ait tüm çevresel ve dış faktörlerle birlikte, genetik yapıları, kişilik özellikleri nedeniyle strese yatkın olup olmadıkları da onların stresten ne boyutta etkilendiklerini veya etkileneceklerini belirleyen faktörler arasına giriyor.

Günlük yaşantımızda karşılaştığımız sorunlar, engeller, zorluklar, açmazlar, çatışmalar, kararsızlıklar; zaman baskısı, hedefe, başarıya ulaşma çabaları, şüpheler, kaygılar vs. gibi sayabileceğimiz bir çok sıkıntı bizi, insandan insana değişen ölçülerde stres ile karşı karşıya bırakıyor. Böylece çözülmesi daha güç ruhsal ve bedensel problemlerin oluşmasına katkı yapıyorlar.

Bazen de bu sorunları çözmeye çalışırken biz onları iyice bilmeceye çevirip bir kaos ortamına dalıyoruz. Bizi daha da zorlayacak yeni cenderelere kendi elimizle girip, ne yazık ki stres canavarına teslim oluyoruz.

Ruhsal işlevlerimizin ve psikosomatik etki ile de bedensel işlevlerimizin bozulmasına, dolayısıyla tepeden tırnağa bir çok rahatsızlığın ana nedeni olarak karşımızda duran stres canavarı ile işimiz zor. Ancak oluşum nedenlerini ve beslenme kaynaklarını bildiğimiz bu canavarı alt edebilmek veya en azından olumsuz etkilerini minimuma indirebilmek mümkün.

Öncelikle stresi ciddiye almak ve hem yaşam koşullarımız ve yaşam tarzımızı hem de yaşam olaylarını algılama biçimimizi değiştirebilmeye yönelik sistemli bir çaba gerekiyor. Hepimiz yaşamımızdaki stres kaynaklarımızı görmeye çalışıp, bunları azaltacak veya ortadan kaldıracak önlemleri almaya, eğer stresimizin en önemli kaynağının kendi yapımız, strese yatkın kişiliğimiz olduğunu fark ettiğimizde de bu konuda değişim sağlamak için bir çaba içinde olabilmeliyiz.

Bu konuda çokça yazılmış kitap vb. yayın bulabilir, bunlar yardımıyla stresinizi yönetmeyi, üzerinizdeki zararlı etkileri azaltmayı başarabilirsiniz. Ya da en azından bilinçlenmiş olarak bu canavarla mücadele etme gücünüzü artırabilirsiniz. Bireysel çabalarla başa çıkamayacağınızı düşündüğünüz durumlarda ve daha köklü kişisel değişimlere gerek duyduğunuzu düşündüğünüzde, bu canavar sizi kalıcı ve ağır ruhsal ve bedensel sorunlara götürmeden mutlaka bir uzmandan psikolojik destek almayı düşünmelisiniz. Size uygun olacağını düşündüğünüz anti-stres programlarından da yarar görebilirsiniz.

Daha mutlu, huzurlu ve verimli, başarılı bir yaşam sürebilmenin ön koşullarından birinin stresin olumsuz etkilerinden kurtulmak olduğuna, bu temel konuda sağlayacağınız değişim ve gelişimin ruhsal ve bedensel sağlığınızı uzun vadede korumanıza, daha sağlıklı ve kaliteli bir yaşam düzeyi elde etmenize katkıda bulunacağına inanmalısınız.

Stressiz günler..

Uzman Psikolog Bülent Korkmaz

www.psikologbulentkorkmaz.com

Yazılı olarak izin alınmadan alıntı yapılamaz.

Uzman Psikolog Bülent Korkmaz’ın diğer makaleleri için lütfen tıklayınız