Psikoloji & Psikiyatri
Psikoloji ve psikiyatrinin internet adresi
Kardeş Kıskançlığı
Klinik Psikolog Çağla Ulaş
Kardeş kıskançlığının temelinde çocuğun anne baba sevgisine duyduğu ihtiyaç bulunmaktadır. Çocukta sevginin paylaşılacağı veya bölüşüleceği dair bir duygusu/korkusu oluşmaktadır. Boyutlar farklılık gösterebilir ancak bu korku her çocukta farklı ölçülerde görülebilir ve normaldir. Kardeşin dünyaya gelmesiyle birlikte (özellikle bebeklik döneminde) anne yeni doğan çocuğa diğer çocuğuna göre daha fazla ilgi göstermek durumda kalır.
Yeni doğan bebeğin ihtiyaç ve gereksinimleriyle birlikte tamamen savunmasız oluşu diğer kardeş açısından kavranmaya bilir. Buda ‘’annem/babam kardeşimi benden daha çok seviyor’’ veya ‘’kardeşimle daha fazla ilgileniyor’’ düşüncesini arttırabilir. Ebeveynlerin bu tutumu çocuğu oldukça etkiler. Kardeşe karşı görülen kıskançlık, öfke vb. olumsuz tutum ve düşünceler kardeşe yönelik gözükse dahi aslında anne / babaya yöneltilmiş davranışlardır. Bu süre zarfında çocuk kendini güvensiz veya yalnız hissedebilir ve regresyon ( kardeşinin davranışlarını kopyalayıp sürdürebilir örn. ağlama, yatağında uyuma isteği, emme isteği vb. ) . ‘‘Kardeşin kadar seni de seveceğiz ‘’ cümleler yanlıştır ve çocuğun algısını yanıltarak yanlış anlaşılmalara sebebiyet verebilir. Çocuğa cümlelerle hayatında bir şey değişmeyeceğini söylemek yerine davranışlarıyla göstermeli ve konuşmadan da hissettirmelisiniz. ‘’ Sessiz ol kardeşin uyuyor; Onu kardeşine ver; O küçük; Sen ablasın/abisin ‘’ gibi cümleler kurarak yaşça büyük olan çocuğa gereğinden fazla sorumluluk yükleyerek olumsuz tutum ve davranışlara sebebiyet verebilirsiniz. Misafirlerin eve gelip yeni doğan veya küçük olan çocuğa daha fazla ilgi göstermesiyle birlikte çocuk yerini kaybettiğini düşünmeye başlar. Yaşça büyük olan çocuğunda ne olursa olsun çocuk olduğunu unutmamak gerekiyor. Dolayısıyla beklentileri bu doğrulta tekrar gözden geçirmekte fayda var.
Not: Kardeşler arası yaş farkının artmasıyla birlikte kıskançlığın boyutu da artmaktadır. Yaş aralığı fazla olmayan kardeşlerde kıskançlık sıklığı ve ölçüsü azalmaktadır.
Öneriler;
- Kardeşin doğmasıyla birlikte daha önce yapılan aktiviteler ( parka gitme, hikaye okuma vb. ) faaliyetler birden sona ermemelidir.
- Yeni doğan çocuğa ‘’bebek ‘’ yerine ismiyle bahsetmeniz onu bir nesne olmaktan çıkartır ve canlı olduğunu vurgular.
- ‘’Kavgayı kim başlattı’’ gibi cümleler kurarak kavganın kimin başlattığı yerine sebebini anlamaya çalışmak daha iyi bir çözüm olacaktır.
- ‘’Ne kadar iyi anlaşıyorsunuz’’ gibi cümleler çocukları yüreklendirerek motive eder.
- ‘’ O büyük, o küçük , sizi babanıza / annenize söyleyeceğim ‘’ gibi cümleler kullanılmamalıdır.
- İkinci çocuğunuz dünyaya gelmeden ilk çocuğunuzu bu duruma alıştırmalısınız.
- Olabildiğince eşit davranarak çocuklarınızın sizin için eşit olduğunu hissettirmelisiniz.
- Çocuklarınız tartıştığında veya kavga ettiğinde büyük tepkilerden kaçınmalısınız. Aksi takdirde çocuğunuz bunu öğrenecek ve sizi sinirlendirmek istediğinde tekrarlayacaktır.
- Özellikle ikinci gebeliğin başlamasıyla birlikte ilk çocuğun odası ve yatağı ayrılmalıdır. Aksi takdirde yapılan tüm değişiklikleri kardeşinin gelmesine bağlayarak çok daha büyük tepkiler gösterecektir.
Klinik Psikolog Çağla Ulaş
Yazılı olarak izin alınmadan alıntı yapılamaz.
Klinik Psikolog Çağla Ulaş’ın diğer makaleleri için lütfen tıklayınız
