Psikoloji & Psikiyatri
Psikoloji ve psikiyatrinin internet adresiÇocuklarda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
Klinik Psikolog Çiğdem Koşe Demiray
Her çocuk zaman zaman dikkatsizlik, konsantrasyon bozukluğu veya hiperaktivite yaşayabilir, ancak DEHB‘li çocuklar bu belirtileri yaşıtlarından veya gelişim düzeyi aynı olan çocuklardan daha sık gösterirler. DEHB, okul yaşındaki çocuklarda beşte üç oranında ortaya çıkar. DEHB yedi yaşından önce başlar ve yetişkinlikte de devam edebilir. Ebeveyninde DEHB olan çocuklarda DEHB’nin görülme oranı yüksektir.
DEHB‘li çocuklarda görülen özellikler:
- Dikkat vermede güçlük
- Detaylarda dikkatsizlik ve dikkatsizlik hataları yapma
- Kolayca konsantrasyon bozulması
- Okul araç gereçlerini kaybetme, ödevlerini teslimi unutma
- Okul işlerini ve ödevlerini bitirmekte güçlük
- Dinlemede zorluk
- Yetişkinlerin çoklu yorumlarını takipte zorluk
- Düşünmeden verilen cevaplar
- Sabırsızlık
- Yerinde durmadan kımıldanma ya da kıpırdanma
- Oturduğu yerden kalkıp oraya buraya koşturma ya da aşırı derecede tırmanma
- Sürekli hareket hali
- Çok fazla konuşma ve sessizce oynamakta güçlük çekme
- Başkalarının sözünü kesme veya müdahalede bulunma
DEHB‘nin üç tipi vardır. Bazı insanlar sadece dikkatte ve organizasyonda güçlük çekerler. Bu dikkat eksikliği bozukluğu (DEB) olarak adlandırılmaktadır. Diğer kişilerde sadece hiperaktivite ve dürtüsellik semptomları görülür. Bu hiperaktivite olarak adlandırılmaktadır. Üçüncüsü, ve en yaygın olarak tanımlanan grup dikkat güçlüğü ve hiperaktivitenin beraber görüldüğü gruptur. DEHB semptomları gösteren bir çocuğun kapsamlı bir değerlendirmesi alınmalıdır. Ebeveynler kendi pediyatristlerine ya da aile hekimlerine, tanı koyabilecek ve bu durumu tedavi edebilecek bir çocuk ve ergen psikoloğu/psikiyatristi önermesi için danışmalıdırlar. DEHB‘li çocukta; davranım bozukluğu, anksiyete bozukluğu, depresif bozukluk veya bipolar bozukluk gibi diğer psikiyatrik rahatsızlıklar da görülebilir. Bu çocukların aynı zamanda öğrenme güçlükleri de olabilir. Uygun bir tedavi olmaksızın, çocuk akademik başarıda geriye düşebilir ve arkadaş ilişkileri bozulabilir. Çocuk başarıdan çok yenilgi yaşar ve öğretmenleriyle ailesi tarafından eleştirilir. Araştırmalar açıkca ilacın dikkati, odaklanmayı, amaca yönelik davranışı ve organizasyon becerilerini geliştirmeye yardımcı olacağı ispatlamıştır. Diğer tedavi yaklaşımları; bilişsel-davranışçı terapi, sosyal beceri eğitimi, aile eğitimi ve çocuk eğitim programlarını kapsayabilir. Davranışsal terapi; çocuğun öfkesini kontrolü, sosyal davranışlarını düzeltme ve daha üretken olmasına yardımcı olabilir. Ebeveynler; isteklerini çocuklara karmaşık bir şekilde anlatmaktansa adım adım anlatma becerisini öğrenebilir. Eğitimler DEHB belirtilerinin herhangi bir öğrenme bozukluğuyla birlikte olup olmadığını gösterebilir. DEHB tanısı alan ve uygun tedavi uygulanan çocuk üretken ve başarılı bir hayata sahip olabilir.
Klinik Psikolog Çiğdem Koşe Demiray
Yazılı olarak izin alınmadan alıntı yapılamaz.
Klinik Psikolog Çiğdem Koşe Demiray’ın diğer makaleleri için lütfen tıklayınız