Depresyonda Görülen Belirtiler:

Psikomotor Yavaşlama / Durgunluk

Psikomotor yavaşlama nedir?

“Psikomotor yavaşlama” kavramı beden hareketlerinde ve bilişsel işlevlerde bir azalmayı ya da yavaşlamayı ifade eder. Konuşma, hareket etme, düşünce ve kavram oluşturmada kendini gösterir. Psikomotor yavaşlaması olan kişinin konuşması ve hareketleri yavaşlamıştır. Zihin işleyişinde oluşan bozulma nedeniyle kişinin düşünce ve kavram oluşturma becerisi bozulur. Aynı yavaşlama bu becerilerde de gözlenir. Günlük dilde durgunlaşma, sessizleşme ve suskunlaşma olarak ifade ettiğimiz durumlar psikomotor yavaşlamanın işaretleridir.

Psikomotor yavaşlama major depresyonun en önemli belirtilerinden birisi olmakla birlikte yalnız depresyonda görülmez. Şizofreni ve Parkinson hastalığında da görülebilmektedir.

Depresyon ve psikomotor yavaşlama (psikomotor retardasyon)

Depresyonlu hastaların bazılarında psikomotor  yavaşlama görülürken bazılarında da artma (Psikomotor ajitasyon) görülür.

Psikomotor yavaşlaması olan depresyonlu hastaların durgunlaştıkları gözlenir. Dışarıdan da fark edilebilen bu durum nedeniyle birçok kişi depresyonlu hastaya durgun olduğunu söyler ve nedenini sorar. Eskisine göre daha durgun, daha sessiz ve daha suskun olanlarda depresyon olabileceği mutlaka akla gelmelidir. Eşlik eden diğer depresyon belirtilerinin varlığı ve bu durumun günlerce geçmemecesine devam etmesi özellikle bir depresif bozukluğun varlığını düşünüdürür. 

Psikomotor yavaşlama yaşayan hastaların zihinsel ve bedensel etkinlikleri azalır ve yavaşlar. Yüz ifadelerinde azalma görülür, hastalar alçak bir sesle mümkün olduğunca az ve kısa cümlelerle tekdüze konuşurlar.

Depresyonlu hastaların düşünce akışında da yavaşlama görülür. Düşünmede ortaya çıkan yavaşlama ve konsantrasyon bozuklukları nedeniyle hastalarda unutkanlık ve kararsızlık ortaya çıkar. Unutkanlık da depresyonlu hastaların en çok gündeme getirdikleri yakınmalardan birisidir.

Depresyon şiddetlenince hastanın soruları yanıtlaması ve konuşulanlara katılması giderek daha uzun zaman alır, konuşmasında sözcükler arasındaki aralar giderek uzar, sesi zayıflar, konuşmaları anlaşılmaz bir mırıldanmaya döner ve sonunda hasta konuşmamaya başlar.

Aynı zamanda hastanın yürüyüşü de yavaşlar; adeta ayaklarını sürüyerek omuzlarında ağır bir yük taşıyor gibi öne doğru eğilerek yürür. Depresyon ağırlaştıkça bütün fiziksel etkinliklerin yürütülmesi zorlaşır ve hastanın her hangi bir fiziksel etkinliği başlatabilmesi için büyük bir çaba harcaması gerekir. Ağır depresyonlu kişiler başları öne eğik, gözleri yere dönük, elleri kucaklarında çevrelerine karşı tepkisiz otururlar.

Psikomotor yavaşlama depresyona özgü bir belirti değildir. Şizofreni ve Parkinson hastalığı gibi beyni etkileyen hastalıklarda da gözlenen bir belirtidir. Eşlik eden diğer beliriler dikkate alındığında bu hastaları birbirinden ayrımak pek zor olmayacak gibi görünse de bu hastalıkların bir arada olması (örneğin Parkinson hastalığı olan birisinde eşlik eden bir depresyon varlığı) tanısal güçlükler yaratabilmektedir.

Güncelleme: 10.05.2020

Prof. Dr. Erol Özmen
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi
Psikiyatri Anabilim Dalı

Muayenehane:
Talatpaşa Bulvarı, No: 50, Dora Apt, Kat: 3, Daire: 3, Alsancak, İzmir
Yüz yüze ya da  online görüşme randevusu için telefon : 0 542 236 13 54

Depresyonlu Hastaların Akıllarına Takılan Diğer Sorular İçin Lütfen Tıklayınız