Major Depresyon Nedir ?

Depresif bozukluklar genel olarak major depresyon ve distimi olarak sınıflandırılır. Major depresyon görece daha kısa süreli fakat ağır; distimi ise görece daha hafif ama daha uzun süren depresyon durumları için kullanılmaktadır.

Tanı konması

Tanı konulabilmesi için depresyon belirtilerinin varlığı kadar bunların şiddeti ve süresi de önem taşımaktadır. Diğer yandan bu belirtilerin kişide belirgin bir sıkıntıya ya da toplumsal ve mesleki alanlarda ya da önemli diğer işlevsellik alanlarında bozulmaya neden olması koşulları da aranmaktadır.

Bir hastaya major depresyon tanısı konabilmesi için aşağıda verilen belirtilerin hepsinin birlikte bulunması gerekmemektedir. Ancak depresyon tanısı koymada mutlaka olması gereken belirtiler arasında “depresif duygudurum/duygulanım” ve “ilgi yitimi ya da artık zevk alamama” bulunmaktadır.

Major depresyon belirtileri

Amerikan Psikiyatri Birliği’nin ölçütlerine göre hastaya tanı koymada kullanılan dokuz belirti bulunmaktadır:
1. Depresif (depresyonlu) duygudurum,
2. İlgi-istek kaybı ya da zevk alamama,
3. İştah değişiklikleri (iştahsızlık ya da iştah artışı) ve/veya vücut ağırlığında değişme (zayıflama ya da şişmanlama),
4. Uyku bozuklukları (uykuya dalamama, geceleri uyduktan sonra uyanma, sabahları erkenden uyanma ve bir daha uyuyamama ya da aşırı uyku),
5. Psikomotor yavaşlama ya da ajitasyon,
6. Yorgunluk, bitkinlik, enerji kaybı,
7. Değersizlik, aşırı ve uygun olmayan suçluluk duyguları,
8. Düşünme ve düşünceleri belli bir konuda toplama güçlüğü ya da kararsızlık,
9. Ölüm düşünceleri, intihar düşünceleri.

Major depresyon tanısı konulabilmesi için kişide yukarıda sayılan dokuz belirtiden en az beş tanesinin bulunması gerekmektedir. Ancak bu beş belirtiden birisinin mutlaka “depresyonlu duygudurum” ya da “ilgi-istek kaybı ya da zevk alamama” olması gerekmektedir. Eğer bu iki belirtiden birisi yoksa kişide geri kalan yedi belirti de bulunsa major depresyon tanısı konulamamaktadır.

Major depresyon yaşayan bunu fark eder mi?

Major depresyon göreceli olarak daha ağır ve kısa süren depresyon durumlarını ifade etmek için kullanılan bir kavramdır. Çoğu zaman kişi ve yakınları hastada yakın zamanda bir şeylerin değiştiğini fark ederler. Fakat kişide görülen bu değişikliklerin bir hastalığın (depresyon) belirtileri olarak değerlendirilmemesi sık görülen bir durumdur. Özellikle kişi yakın zamanda üzüntü verici bir olay yaşadıysa depresyon belirtilerinin olağan bir durum olarak düşünüldüğü sık görülen bir durumdur.

Diğer yandan bazı kişiler durgunluk, neşelenememe, hayattan zevk alamama gibi belirtilerinin yaşadıkları halsizlik ve bitkinlikten kaynaklandığını düşünmektedir. Bazı kişiler de üzüntü, neşesizlik ve karamsarlık gibi belirtilerin bir hastalıktan kaynaklanabileceğini düşünememektedir. Buna benzer nedenlerle ve gerekçelerle depresyonlu kişilerin bir kısmı doktora başvurmamaktadır.

Major depresyon tanısı konan hasta örneği

Depresyonlu hastalarda görülen belirtiler çoğu zaman birbirine çok benzemese de aşağıda en çok rastlanan klinik tabloya bir örnek verilmiştir:

Kişi artık eskisi kadar neşeli değildir. Durgunlaştığı çevresindekiler tarafından kolayca fark edilir. Eskiden severek isteyerek yaptığı şeyleri eskisi gibi yapmak istemez; kendisini zorlayarak yapsa bile zevk alamaz. Halsizlikten yakınır ve günün büyük bir bölümünü yatakta geçirmeye başlar. İştahı azalmıştır, canı hiçbir şey yemek istemez. Giderek zayıflar. Uykusu bozulmuştur; bir türlü uykuya dalamaz, bir şekilde uykuya dalsa bile geceleri sık sık uyanır, bazen de sabah çok erken saatlerde uyanarak bir daha uykuya dalamaz. Daha sinirlidir, eskiden kızmadığı bir çok şeye kolayca kızar. Yaşadığı iç sıkıntısı zaman zaman katlanılmaz olur. Bir çok baş ağrısı ilacı içmesine rağmen ağrıdan bir türlü kurtulamaz.

Güncelleme: 19.01.2021

Prof. Dr. Erol Özmen
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi
Psikiyatri Anabilim Dalı

Muayenehane:
Talatpaşa Bulvarı, No: 50, Dora Apt, Kat: 3, Daire: 3, Alsancak, İzmir
Yüz yüze ya da  online görüşme randevusu için telefon : 0 542 236 13 54

Depresyonlu Hastaların Akıllarına Takılan Diğer Sorular İçin Lütfen Tıklayınız