Psikoloji & Psikiyatri
Psikoloji ve psikiyatrinin internet adresiEmpati
Eşduyum
Duygudaşlık
Empati / eşduyum nedir? Tanımı
Empati en yalın tanımıyla insanın karşısındaki insanın bakış açısını, düşüncelerini, duygularını ve davranışlarındaki motivasyonu anlama sürecidir. Ancak empati, karşıdakinin neler düşündüğünü, hissettiğini tahmin etmek ya da farkına varmak ile sınırlı bir yaşantı değildir. Onun gibi bakabilmek, onun hissettiğini hissedebilmek; onun neden öyle baktığını, neden öyle düşündüğünü, hissettiğini ve davrandığını anlamadır. Geçici bir süre başka bir insanın gözüyle görmek, kulağıyla işitmek, hisleri ile hissetmek ve daha sonra yeniden kendisi olması demektir.
Empati Türkçe’ye eşduyum ya da duygudaşlık olarak çevrilmektedir. ‘Eşduyum’ daha yaygın kullanım alanı bulmaktadır. Türk Dil Kurumunun sözlüğünde ’empati’, ‘duygudaşlık’ olarak tanımlanmaktadır. Fakat ‘duygudaşlık’ bazı kaynaklarda ‘sempati’ karşılığı olarak kullanılmaktadır.
Empati ile ilgili kısa ve öz bilgiler:
- Empati ‘ben olsaydım ne yaşardım‘ sorusuna verilen yanıt değildir.
- Empati gününümüzde üzerinde tam bir görüş birliğine varılan bir kavram değildir. Ne olduğu ya da olmadığı halen tartışılmaktadır.
- Kuramsal olarak empati konusunda bilgi edinen birçok kişinin empatinin nasıl yaşandığını hissederek anlayamadığı görülmektedir.
- Empati, yapılırken yapıldığının farkına varılan bir süreç değildir. Başka bir deyişle ‘hadi empati kurayım’ diye yapılan bir zihinsel işlem değildir. Sahip olunan zihinsel bir becerinin kendiliğinden yaşanmasıdır.
- Empati kurarak bir insanın iç dünyasını görmek, ona empatik bir yaklaşım gösterileceği anlamına gelmez. Bir insanda anlaşıldığı hissi yaratmanın asıl yolu ona empatik biçimde tepki göstermek ya da yaklaşmaktır.
- Empati kurmanın en büyük düşmanlarından birisi haklı olduğunu kanıtlama gereksinimi içinde olmadır. Haklılığını kanıtlama ve karşısındakine bunu kabul ettirme çabasında olan bir kişinin karşısındaki insanı anlaması mümkün değildir.
- Kişilik yapıları insanların empati kurma becerilerini etkileyen önemli bir etmendir. Örneğin antisosyal ve narsistik kişilik yapılarına sahip kişilerde empati kurma yeteneği uygun biçimde gelişmemiştir.
- Geleneksel olarak antisosyal kişilik yapısına sahip kişilerde empati kurma becerilerinin hiç gelişmediği düşünülüyor olmakla birlikte bu görüş son zamanlarda değişmeye başlamıştır. Antisosyal kişilik özellikleri olanların karşıdaki insanın duygu ve düşüncelerini anladığı ancak bu bilgileri karşısındaki kişi için değil kendi bencil hedeflerine ulaşmak için kullandığı düşünülmektedir.
- Yalnız bilgi edinerek empatik yaklaşım becerisi kazanmak mümkün değildir. Empati kurma becerisi ancak özel bir eğitim sonrasında kazanılır.
- Empati bazen empati kuran kişi için olumsuz sonuçlanabilmektedir. Örneğin ‘hayır’ diyemeyen bazı kişiler karşısındakinin gereksinimlerini sezerek kendi gereksinimlerini yok sayarak empati kurduğu kişinin gereksinimlerini karşılamaya çalışmaktadır.
Güncelleme: 28.03.2021
Prof. Dr. Erol Özmen
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi
Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı
Muayenehane:
Talatpaşa Bulvarı, No: 50, Dora Apt, Kat: 3, Daire: 3, Alsancak, İzmir
Yüz yüze ya da online görüşme randevusu için telefon : 0 542 236 13 54
Empati ile ilgili ilginizi çekebilecek diğer yazılar:
Empati Kurma Becerisi – Prof. Dr. Erol Özmen
Eşduyum ve Merhamet, Şefkat, Acımak, Anlayış Göstermek – Prof. Dr. Erol Özmen
Onun Hissettiklerini Hissedebilmek – Empati / Prof. Dr. Erol Özmen
Bir insanı anlamak – Prof. Dr. Erol Özmen
İlişkilerde Erkekleri Zorlayan Konu; Empati – Uzman Psikolog Zehra Erol