Çocuklarda Özgüveni Arttırmak İçin Anne ve Babalara Öğütler

• Çözüm için aceleci olmayın ve çok uzun yıllar içinde yerleşen özgüvensizlik duygusunun yine zaman içinde aşılabileceğini unutmayın.
• Aşırı koruyucu ve kollayıcı tutum ve davranışları bırakmaya çalışın.

• Öncelikle kendi korku ve kaygılarınızı aşın. (Çocuğunun başına kötü bir şey gelebileceği korkusuyla çocuğunu bitişik apartmandaki bakkala göndermeyen anne ve babanın bu tür korkularını aşmadan çocukta özgüven duygularını arttırma çabaları yetersiz kalacaktır. Çocuk çoğu zaman anne ve babasının korkularını kapar.)
• Çocuğunuzda gözlediğiniz özgüvensizlik duyguları nedeniyle kendinizi acımasız biçimde suçlamayın. Bu tür durumlarda yaşanan suçluluk duygusunun tutum ve davranışlarınızı etkileyebileceğini, daha abartılı tepki göstermenize ve aceleci olmanıza yol açabileceğini unutmayın.
• Yalnız nasihat ederek çok büyük değişikliklerin olacağı beklentisine kapılmayın.
• Sizin tutum ve davranışlarınızı örnek alabileceğini unutmayın. (Anne ve babanın özgüvensiz tutum ve davranışları çocukları etkilemektedir. Çocuklar anne ve babalarının her türlü davranışlarını model alabilmektedirler.)
• Özgüvenin belli oranda genetik yönünün olabileceğini unutmayın.
• Özgüvensizliğin mutlaka ve tümüyle değişmesi gerektiği saplantısına kapılmayın. Belli bir oranda kalan ya da bulunan özgüvensizlik çocuğun mutlu olmasını engellemez.
• Çocuğunuzun herkes gibi zayıf yönlerinin olacağını ve olduğunu kabullenin. Çocuğunuzun zayıf yönlerinin sizin kendi değerlilik duygularınızı etkileyip etkilemediğini gözden geçirin.
• Kendi amaç ve gereksinimlerinizin çocuğunuza yönelik tutum ve davranışlarınızı ne kadar etkilediğini araştırın.

Özgüveni düşük çocukların özgüvenlerini arttırabilecek tutum ve davranışlar

• Yapabileceklerini çocuğun kendisinin yapmasını sağlayın.
• Mümkün olduğunca sorumluluk verin.
• Yapamadıkları için eleştirmekten ve özellikle aşağılamaktan kaçının.
• Hatalarını büyütmeyin.
• Ona yönelik olumsuz söz ve ifade kullanmaktan kaçının (“ne kadar akılsızsın’, ‘aptal’, ‘geri zekalı’, ‘sen zaten beceremezsin’ gibi).
• Tehdit etmeyin, korkutmayın. Cezalandırılma ve terk edilme korkusunu arttırmayın
• Her hangi bir şeyi yapamadığında girişimde bulunduğu ve çaba harcadığı için onu takdir ettiğinizi söyleyin.
• Başkaları ile karşılaştırmaktan, kıyaslamaktan uzak durun.
• Her fırsatta takdir edin. Ödüllendirin.
• Sevginizi cömertçe sunun. Koşullu (‘başarılı olursan seni daha çok severiz’) sevgiden uzak durun.
• Sevildiğini, önemsendiğini hissettirin. Tutum ve davranışlarla gösterilmedikçe yalnız sözle söylemenin hiç bir anlamı olmadığını unutmayın.
• Ne olursa olsun arkasında olduğunuzu hissettirin.
• Çocuğun kendisini güven içinde hissettiği bir ev ortamı oluşturun.
• Özgüvenini arttırmak için (giderek zorluk derecesi artacak şekilde) başarabileceği görevler verin.
• Sosyal etkinliklere (okul gezisi gibi) katılmasını sağlayın. Bu ortamlarda bulunmasını cesaretlendirin.
• Yapamadıkları kadar yapabildiklerini de gösterin. Yapabildiklerini küçümsemesini engelleyin.
• Kendisini takdir etmesini öğretin.
• Çocuğun her türlü duygusunu anlayışla karşılayın. “Çekinecek ne var” tarzındaki yaklaşımlardan uzak durun. Mantıklı açıklamalar ile korkularını aşabileceğini beklemeyin.
• Mümkün olduğunca çocukların tercihine saygı duyun.
• Tüm aileyi ilgilendiren konularda onun görüşünü mutlaka alın.
• Zayıf yanları yokmuş gibi davranmayın.
• Beklentilerinizi gerçekçi düzeyde tutun.
• Mümkün olduğunca birlikte vakit geçirin.
• Kendisinden çok özel beklentileriniz olmadığını (‘sınıf birincisi olmak’, ‘kaliteli bir futbolcu olmak’) hissettirin.

Prof. Dr. Erol Özmen

Muayenehane:
Talatpaşa Bulvarı, No: 50, Dora Apt, Kat: 3, Daire: 3, Alsancak, İzmir
Yüz yüze ya da  online görüşme randevusu için telefon : 0 542 236 13 54

Yazılı olarak izin alınmadan alıntı yapılamaz.

Prof. Dr. Erol Özmen’in diğer makaleleri için lütfen tıklayınız