“Onun Stres Topu Olmak İstemiyorum!”

Kadın, en yakın arkadaşına ‘onun beni stres topu gibi kullanmasını istemiyorum’ diye dert yanıyordu. Haklıydı da. Kendisinin hiçbir rolünün olmadığı bir konuda ‘kabak onun başına patlıyordu’. İstiyordu ki kocası eve güler yüzle gelsin, evlilikleri hep mutluluk içinde geçsin. İşyerinde yaşadığı anlaşmazlıkları ve çatışmaları eve taşımasın, hele başkalarına olan öfkesini kendisinden çıkarmasın.

Doğal olarak kendisinin de gereksinimleri olduğunu düşünüyor; bir yandan sinir oluyor, bir yandan da derin bir hayal kırıklığı yaşıyor ve ne yapacağını bilemiyordu. Durumu eşine anlatıyor olsa da hiçbir şey değişmiyor, sonradan özür dilemesine karşın eşi aynı davranışlarını sürdürüyordu.

Öyle görünüyor ki bu anlaşmazlık kadının beklediği şekilde çözülmeyecek ve eşiyle aralarında giderek büyüyen bir soruna dönüşecek. Bu örnekte ifade edilen çatışmanın ya da benzer çatışmaların tek ve genelleştirilebilen bir çözümü olmadığını hatırlatarak bu çatışmanın yaşanmasına neden olabilen ya da çözümüne katkısı olabilecek konuları aşağıda sıralanmıştır.

İlişkinin genel özellikleri
İlişkinin her alanında sorun yaşanıyor olması ile belli alanlarında sorun yaşanıyor olması farklı konulardır. Yalnız belli alanlarda sorun yaşanıyor olması o sorunla ilgili daha hoşgörülü olmayı getirebilmektedir. Ancak belli alanda sorun yaşanıyor olsa da yaşanan sorun maruz kalan kişi için özel bir anlam taşıyorsa (başka bir deyişle konu kendi çerçevesinde sınırlı kalmıyorsa) hoşgörülü olunma olasılığı düşmektedir.

Beklentiler
‘Başkasına kızdıysa bu durum benimle olan ilişkisini hiçbir şekilde etkilememeli’ düşüncesi genellikle gerçeğe uymayan bir beklentidir. Kafasını meşgul eden yönleri çözülmedikçe ya da bilinçdışına bastırılmadıkça kişinin yaşadığı duygunun etkisinde kalmaması mümkün değildir.

Evliliklerde gerçekleşmesi mümkün olmayan beklentilere çok sık rastlanmaktadır. Örneğin masal sonlarında olduğu gibi evliliğin sonsuza kadar hiç çatışma ve anlaşmazlık yaşanmadan süreceği gerçekleşmesi mümkün olmayan bir hayaldir.

Başa çıkma yolu olması
Her insan yaşadığı sıkıntılı durumlarla baş edebilmek için çeşitli yollar kullanır. Bu bazen görece daha sağlıklı bazen de sağlıksızdır. Bir kişinin başkasına kızıp, bu kızgınlığını diğer ilişkilerine aktarması, adeta hıncını ondan çıkarması da sağlıksız bir başa çıkma yöntemidir. Ama insanların her zaman sağlıklı başa çıkma yollarını kullanmasını beklemek doğru bir yaklaşım değildir. Eğerki ilişki sürdürülecekse önemli konulardan birisi de sağlıksız başa çıkma yöntemi kullanan kişinin bu davranışından en az etkilenmenin yollarını bulmaya çalışmaktır.

Kendisine verilen değerle ilişkilendirme ya da ilişkilendirmeme
Eşinin, çocuğunun ya da çok yakın bir arkadaşının beklediğinden farklı davrandığını gören bir çok kişi değer verdiğini gösteren birçok kanıt olmasına karşın onun kendisine yeterince değer vermediği duygusuna kapılır. Bu da onun daha tepkisel olmasına neden olur. Çünkü olay yalnız çatışma ya da anlaşmazlık konusu ile ilgili olmaktan çıkar; değer verme/vermeme, değer görme/görmeme sorununa dönüşür. Bu durum ancak dışarıdan beslendiğinde kendisini değerli bir insan olarak hissedebilen, küçük eleştirilerde bile kendisini değersiz bir insanmış gibi hissedenlerde daha kolay oluşabilmektedir.

Gönüllü olarak başka bir insanın stres topu olma
Gönüllü olarak başka bir insanın stres topu olmak kuşkusuz kulağa hoş gelmiyor. Bunu bir eziyet olarak yaşayıp hiç ses çıkarmamak bir psikopatoloji işareti bile olabilir. Fakat kendini bir stres topu gibi hissetmeden karşıdaki insanın onu zehirleyen duygusunu boşaltması da sağlanabilir.

Prof. Dr. Erol Özmen
Manisa Celal Bayar Üniversitesi
Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı

Muayenehane:
Talatpaşa Bulvarı, No: 50, Dora Apt, Kat: 3, Daire: 3, Alsancak, İzmir
Yüz yüze ya da  online görüşme randevusu için telefon : 0 542 236 13 54

Yazılı olarak izin alınmadan alıntı yapılamaz.

Prof. Dr. Erol Özmen’in diğer makaleleri için lütfen tıklayınız