Psikoloji & Psikiyatri

Psikoloji ve psikiyatrinin internet adresi

Zaman Herşeyin İlacı mı?

Uzman Psikolog Gizem Pekcan

Zaman Herşeyin İlacı mı Gizem Pekcan - Zaman Herşeyin İlacı mı?

Bir yerimizi keser ya da yaralanırsak, eğer bir engel yoksa zaman içerisinde yaramız iyileşir. Bu nedenle cerrahi ameliyatlar rahatlıkla yapılabilmektedir. Vücut kendi kendini iyileştirebilicek bir sisteme sahiptir.

Beyin de vücudun bir bölümüdür. Her türlü duygusal sıkıntı ve zorlanma kişide ruhsal tahribata yol açar. Patron ile yaşanan bir tartışma, çocukken yaşadığımız utanç verici bir an, terkedilmeler, kayıplar…

Her bir deneyim insan ruhunda çeşitli rahatsızlıklara neden olur. Beyin bu ruhsal hasarları, duygusal telaşı iyileştirebilen bir mekanizmaya sahiptir. Buna beynin. bilgi işleme süreci de denilmektedir. Bilgi işleme sürecinin temel hedefi yaşanan anıların acı veren kısımlarını salıvermek ve yararlı olan şeylerle bağlantı kurmaktır.

Bilgi işleme sürecinin çalışma sistemi şu şekilde işler: Bir arkadaşınız ile tartıştığınızı düşünün. Üzgün, kızgın ya da hayal kırıklığına uğramış hissedebilşrsiniz. Tüm bu duyguların fiziksel belirtilerini gün boyu üzerinizde taşıyabilirsiniz. O kişi ve kendiniz ile ilgili olumsuz düşüncelere kapılabilir ve tüm gün bu konuyu düşünebilirsiniz. Yakınlarınızla konuyu paylaşırsınız ya da kendi kendinize muhakemesini yaparsınız. Akşam uykuya yatarsınız ve uyandığınızda kendinizi daha rahat hissedersiniz. Aklınız daha az bu konu ile meşgul olur, fiziksel belirtiler dinginleşir. Konu hakkında daha olumlu düşünceler aklınızda beliriverir. Yani olayı hazmetmişsinizdir. Siz farkında olmadan beyniniz yaşadığınız bu anıyı işlemden geçirmiş ve duygusal olarak sizi iyileştirmeye başlamıştır bile. Beynin bilgi işleme sistemi, rahatsız edici deneyimi alır ve daha önce edinilmiş olumlu bilgilerle bağlantı kurar. Bu işlemin çoğu uyku sırasında rüya gördüğümüz REM evresinde gerçekleşir.

Bilgi işleme tamamlandıktan sonra tartışma ile ilgili anı genellikle daha önce bu kişiyle yaşanan başka deneyimler ya da başkaları ile yaşanan tartışmaların olumlu yanları ile bağlantılanır. Dolayısıyla bir süre sonra bu tartuşma artık sizi eskisi kadar üzüp sinirlendirmez çünkü ” O zaten herkese karşı böyle davranıyor ama bana çok yardımcı olduğu ve iyi davrandığı zamanlarda olmuştu. Sanırım bu aralar biraz stresli.” diyebilirsini. Tartışmadan yararlı olanları öğreniz yararsız olan rahatsız edici bilgileri geride bırakırsınız. Normal de sağlıklı bir bilgi işleme sürecinin ardından sonucun bu olması gerekir. Beyin bunu kendi kendine gerçekleştirir Ve amacı duygusal iyileşme sağlamaktır. Eğer bu sistem olmasa idi yaşanılan he can sıkıcı olay o gün yaşandığı şekliyle hiç değişmeden kişiye rahatsızlık veriyor olurdu. Hayat boyunca yaşanılan tatsız olayları düşünecek olursak, sistemin işlememesi kişinin çökmesi anlamına gelir.

Ne yazık ki önemli travmalar ya da gündelik can sıkıcı olaylar bazen bu sistemi baskı altına alabilmektedir. Bu durumda bilgi işleme sürecinde tıkanıklık yaşanır ve süreç tamamlanamaz. Durumun neden olduğu yoğun duygusal ve fiziksel rahatsızlıklar, olumsuz düşünceler, olayın hazmedilmesi için gerekli olan bilgi işlemenin gerçekleşmesini engeller. Durumun anısı o an yaşadığımız şekliyle ve hisler ile muhafaza edilir. Bu nedenle tartıştığınız arkadaşınızı üzerinden uzun bir süre geçmiş olsa dahi her gördüğünüzde kendizi rahatsız hissedersiniz. O kişiyle samimi bir sohbet yürütmekte zorlanırsınız. Ya da bu kişiye benzeyen onu anımsatan kişilerle tanıştığınızda henüz aranızda bir sorun olmasa bile antipati duymaya başlarsınız. Yaşanan tartışma sırasınraki hisler ve olumsuz düşüncelere takılı kalırsınız. Bu nedenledir ki zaman herşeyin ilacıdır diyemeyiz. Eğer bilgi işleme sürecinde böyle bir tıkanıklık yaşanırsa ne kadar zaman geçerse geçsin ruhsal iyileşme sağlanamaz. Fark etmeden içinde bulunduğumuz bazı durumlar işlenmemiş olan anıyı uyarır ve aynı duygusal tepkileri açığa çıkarır. Hafıza ile ilgili olan bu kayıtlar bilinç altında depo edildiğinden çektiğiniz rahatsızlığın ne ile bağlantılı olduğunu fark etmeniz çok zordur. Bu nedenledir ki, başarılı bir iş adamnın toplantıları sırasında heyecandan bayılacak gibi olmasının, eşini çok seven bir kadın kocasının ona dokunmasından rahatsız olmasının, 30 yaşına gelen bir kişi karanlıktan bu kadar korkuyor olmasının sebebine bir açıklama getiremez. Kaynak yaşanmış olan rahatsız edici bir deneyimin işlenmemiş olması ve bir şekilde herhangi bir durumda uyarılıyor olmasıdır ve tıkanıklık açıldığı taktirde sıkıntı ortadan kalkacaktır.

 

Uzman Psikolog Gizem Pekcan

www.mentalofis.com

Yazılı olarak izin alınmadan alıntı yapılamaz.

Uzman Psikolog Gizem Pekcan’ın diğer makaleleri için lütfen tıklayınız