Ağır Depresyon Belirtileri Nelerdir?

Uzman Psikolog Özge Akçay

Depresyon Nedir?

Depresyon duygusal, zihinsel, davranışsal ve bedensel bazı belirtilerle kendisini gösteren bir duygu durum bozukluğudur. Depresyon; düşüncelerimizi, duygularımızı, davranışlarımızı ve fiziksel sağlığımızı etkileyen bir ruh sağlığı hastalığıdır. Depresyonda olan kişinin günlük yaşamsal işlevselliği bozulur ve eskiden severek yaptığı işler bile kişiye zevk vermemeye başlar. Kişi kendini hüzünlü, yalnız, ümitsiz hisseder.

Kendisine ve çevresine ilgisi azalır, sorumluluklarını yerine getirmede zorlanır, dikkatini toparlamada zorlanma ve unutkanlık yaşayabilir. Sosyal ilişkilerden kaçınır, sorunlarını ve sıkıntılarını paylaşmaz, uykuya dalmakta ve uykuyu sürdürmekte zorluk yaşar. Kişi uzun saatler boyunca uyusa dahi uykusunu almış veya dinlenmiş bir şekilde uyanmaz. Depresyona bağlı kişide bedensel şikâyetler de artar. İştahta azalma veya açlığa bağlı olmayacak şekilde duygusal açlık nöbetleri olabilir. Cinsel ilgi ve isteğinde de belirgin bir azalma olur.

Depresyon Tanı Ölçütleri (DSM-V-TR’ye göre):

• İki haftalık bir dönem sırasında, daha önceki işlevsellik düzeyinde bir değişiklik olması ile birlikte aşağıdaki semptomlardan beşinin (ya da daha fazlasının) bulunmuş olması; semptomlardan en az birinin ya depresif duygudurum ya da ilgi kaybı ya da artık zevk alamama olması gerekir.

Semptomlar:

1. Hemen her gün, yaklaşık gün boyu süren depresif duygu durum, Depresyondaki kişilerde gün boyu devam eden bir çökkünlük, umutsuzluk ve mutsuzluk hissederler. Bu çökkün hissetme hali günün başında daha azken günün ilerleyen saatlerinde daha da artar. Yemek yemek, yürümek, duş almak, makyaj yapmak gibi rutin şeyleri dahi yapma isteği ortadan kalkabilir.
2. Hemen her gün, yaklaşık gün boyu süren, tüm etkinliklere karşı (ya da çoğuna) ilgide belirgin azalma ya da artık bunlardan eskisi gibi zevk alamama. Depresyonda ki kişiler daha eskiden zevk aldıkları şeylerden zevk alamaz hale gelirler. Sosyal olarak içene kapanıklıkla birlikte her zaman görüştüğü kişilerle görüşme konuşma gibi aktivitelerden uzaklaşabilirler.
   

   Kilo alımı ya da kilo kaybı

3. Kilo alımı ya da kilo kaybı, normalde yediklerinden daha fazla ya da daha az yemek yemeye başlarlar.
4. Hemen her gün, insomnia (uykusuzluk) ya da hipersomnia (aşırı uyku) olması, özellikle yataktan çıkmama isteği, ya da yataktan çıktıktan sonra yeniden yatağa dönme isteği görülebilir. Kendilerini sanki enerjileri çekilmiş gibi hissederler.
5. Hemen her gün, psikomotor ajitasyon yada retardasyonun olması, günlük davranışlarında ya da okul iş gibi rutin aktivitelerde yavaşlama ya da gerileme yaşarlar. Başladıkları işi tamamlamakta güçlük çekerler.
   

   Hemen her gün, yorgunluk-bitkinlik ya da enerji kaybının olması

6. Hemen her gün, yorgunluk-bitkinlik ya da enerji kaybının olması, yaşadıklarını içinden hiç bir şey yapma isteğinin gelmemesi durumu olarak tanımlarlar
7. Hemen her gün, değersizlik, aşırı ya da uygun olmayan suçluluk duygularının olması, kendilerini değersiz, yetersiz, sevilemez, çirkin, bakımsız ve beğenilmeyi hak etmeyen kişiler olarak tanımlayabilirler. Bunun yanı sıra geçmişlerinde yaşadıkları olaylara karşı kendilerini sıklıkla suçlar ve eleştirirler. Gelecekle ilgili bir belirsizlik ya da gelecek planlarının olmaması durumu söz konusu olabilir.
8. Hemen her gün, düşünme ya da düşüncelerini belirli bir konu üzerinde yoğunlaştırma yetisinin azalması ya da karasızlık. Bir işe, kitaba ya da konuya odaklanmakta güçlük çekme, dikkat dağınıklığı, okuduğunu anlamama, tekrara tekrar okuma, düşünmekte zorluk çekme gibi belirtiler sergilerler.
9. Yineleyen ölüm düşünceleri, yineleyen intihar etme düşünceleri ve intihar etmeye yönelik tasarılarının olması. Yoğun bir şekilde olama da intihar etmeyi düşünme ya da intihar girişimleri olabilir.
10. Kişiler kendileri, diğer insanlar ve dünya hakkında olumsuz düşüncelere sahiptirler. Yaşadıkları olayları geçmeyecek, kalıcı ve kendilerinden kaynaklı olarak değerlendirirler.

• Bu semptomlar, klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya ya da toplumsal-mesleki alanlarda ya da önemli diğer işlevsellik alanlarında bozulmaya neden olması. Kişinin yaşadığı semptomlar iş okul gibi temel aktivitelerde zorlanmaya ya da aksamaya yol açabilir.
• Yukarıda ki belirtilerin en az 2 sini en az 2 yıl süre ile yaşayanlarda depresyonun hafif düzeyde ama uzun dönemli şekli olan distiminin varlığından söz edilir.

Depresyon Belirtileri Ne Kadar Sürer?

Tüm bu belirtiler en az iki hafta sürekli olarak devam eder. Kişinin mesleki, ailesel ve kendisi ile ilgili sorumluluklarını yapmasına engel olur.

Sözü edilen tüm bu belirtilerin hepsinin aynı anda olması gerekmez. Bazen depresyon bu belirtilerin bir kısmıyla kendisini gösterir. Ayrıca belirtiler hafif, orta, ağır şiddette olabilir ve belirtilerin şiddeti kişiden kişiye değişebilir.

Bunun yanı sıra birçok psikolojik soruna ek olarak (örneğin; panik atak, sosyal fobi, cinsel işlev bozuklukları, evlilik sorunları, yakın birinin kaybı vb) depresyon ortaya çıkabilmektedir.

Depresyon Tedavisi Nasıl Uygulanır?

Sonuç olarak depresyon kişinin ruhunu, bedenini, zihnini olumsuz etkilese de tedavisi kısa sürede mümkün olan ruhsal bir hastalıktır. Depresyon bir delilik değildir; çünkü delilik akıl sağlığının tamamen bozulması ve mantıklı hiçbir şeye yaklaşamama durumudur.  Bu nedenle de depresyona giren kişiler için depresyon tedavisinin ilk aşamasındaki temel öğe kişinin depresyonda olduğunu kabul etmesi ve iyileşmek için çaba harcamasıdır. Aynı zamanda çevresindekilerin ve ailesinin kişiye moral vermesi, ona anlayışla, sabırla davranması, onu yeniden kazanmak için çaba harcaması, ona ilgi ve sevgi göstermesidir. Bu depresyon tedavisini başarıya ulaştırır ve iyileşme sürecini hızlandırır.

Herkesin depresyona girme nedeninin farklı olduğu gibi çıkma şeklide farklı olacaktır. Depresyon ne şekilde ortaya çıkarsa çıksın depresyon tedavisi olan bir psikolojik problemdir. Birkaç seanslık psikolojik destek ve psikoterapi ile bu sorundan yaşam boyu kurtulma şansınız bulunmaktadır. Eğer tedavi görülmezse kişi uzun süre depresyonda kalabilir ve depresif belirtiler daha da yoğunlaşarak daha kötü sonuçlara yol açabilir. 

Uzman Psikolog Özge Akçay

ozgeakcay.com

Yazılı olarak izin alınmadan alıntı yapılamaz.

Uzman Psikolog Özge Akçay’ın diğer makaleleri için lütfen tıklayınız