Psikoloji & Psikiyatri

Psikoloji ve psikiyatrinin internet adresi

Değersizlik Hissi Farklı Psikolojik Sorunlarla Açığa Çıkar

Uzman Psikolog Zehra Erol

Değersizlik hissi farklı psikolojik sorunlarla açığa çıkar. Bu duygu kişinin dünyadaki varlığını yeteri kadar değerli görmemesi ile bağlantılıdır. Kişinin “kendi değeri” ile ilişkili gerçekçi olmayan negatif değerlendirmeleri ve kendi ile ilgili olumsuz algılamalarını içerir. Değersizlik duyguları ile ilgili psikolojik sorunlardan en bilineni depresyondur. depresyon dışında, anksiyete bozuklukları ve bazı kişilik sorunları da (borderline kişilik örgütlenmesi) değersizlik duygularının nedeni olabilir.

Ergenlerde de akranlarla yaşanan sorunlar, ailenin ihmali veya cinsel istismar değersizlik duygularının oluşumuna zemin oluşturur. Kişinin kendini değerli görmesi; motive edicidir, olumlu benlik algılamasına neden olur. Değersizlik hissi; umutsuzluk, suçluluk duyguları ve üzüntüye sebep olabilir, motivasyonu azaltır.

Değersizlik duygularının kişilerde farklı yansımaları olabilir.
-Kişinin kendi hakkında tekrarlayıcı olumsuz değerlendirmeleri. Yaşama ilişkin olumsuz değerlendirmelerde de artış.
-Ağlama, umutsuzluk hissiyatı
-Kendini değerli görmeyen kişiler sosyal ortamlarda daha yoğun ve sık kaygı hissedebilirler. -Duygusal tepkilerde azalma.
-Kişinin kendini önemli görmemesi yaşama olan ilgisinin azalmasına, enerji düşüklüğüne neden olur. Kişisel hedefler oluşturmakta zorlanır.
-Bireyin kişilerarası ilişkilerde uyum sorunları yaşamasına ve kişinin zarar göreceği ilişkilere yönelmesine neden olur.
-Aşırı alkol alımı veya uyuşturucu kullanımına neden olabilir.
-Öz bakımda azalma (duş alma, yemek yeme vb..)
-Bazı durumlarda duygu yoğun olarak hissedilemeyebilir. Ancak bedensel tepkiler açığa çıkabilir (ağrılar)
-Değersizlik duyguları ezici olduğunda kişi de intihar düşünceleri açığa çıkabilir.

Değersizlik duyguları kişilerarası ilişkilerde sorun yaratıyorsa, kişi düşük öz değere sahip ise profesyonel destek almak gerekebilir.

Öz değeri düşük olan kişi yaşadığı olayları değerlendirirken kendi kişisel kusurlarını abartabilir. Abartılı sorumluluk hissiyatı algılamada yanılgılara neden olabilir. Terapi de bu düşünce biçimleri üzerinde çalışılır. Kişinin değersizlik duygusunu pekiştiren davranışları belirlenir, danışanla birlikte değerlendirilir. Yerine daha işlevsel olanların konulması da terapi sürecinin bir parçasıdır.

Değersizlik duygusuyla başa çıkmak için kişisel olarak yapılabilecekler;
-Diğer insanlarla kendinizi kıyaslamayı azaltın.
-Geçmiş olumsuzluklar üzerinde mümkün olduğunca az odaklanmak. Ana odaklanabilmek
-Kısa ve uzun vadeli hedefler oluşturmak.
-Hayatınızda olumlu ilişkilere daha fazla zaman ayırın.
-Kendinizle ilgili olumsuz konuşmaları azaltın.

Uzman Psikolog Zehra Erol

www.zehraerol.com

Yazılı olarak izin alınmadan alıntı yapılamaz.

Uzman Psikolog Zehra Erol’un diğer makaleleri için lütfen tıklayınız