Değersizlik, Yetersizlik ve Depresyon

Uzman Psikolog Zehra Erol

Değersizlik duygusunun belirtileri;

-Bu kişiler için başkalarının istek ve ihtiyaçları, kendi istek ve ihtiyaçlarının önünde gelir. Başkalarına yardım ederek kendini değerli kılmaya çalışırlar.

-Yakın ilişkilerde aşırı uyum göstererek ilişkileri sürdürmeye çalışırlar. Yakınlarının iyi hissetmesi için çok fazla çaba gösterirler.

-Yaşam içindeki olumsuzluklardan, eksikliklerden kendilerini sorumlu tutarlar. Bu olumsuzlukları düzeltmek için aşırı çaba sarf ederler.

-Aşırı çalışarak değerli hissetmeye çabalarlar. Başarısızlığa tahammülleri oldukça düşüktür. –

-Alkol veya madde alarak değersizlik duyguları ile başa çıkmaya çalışma

-Sosyal kaygılar açığa çıkabilir.

Değersizlik duyguları neden açığa çıkar.

-İhmal edilmiş olmak değersizlik hissetmeye neden olan yaşantılardandır. Özellikle çocukluk döneminde ihmal edilme yetişkinlik dönemine kadar uzanan değersizlik hissiyatına neden olur. Özellikle erken dönemde yerleşen değersizlik duygularında kişinin kendini olduğu gibi kabul etme, olumlu algılama ile ilgili ciddi zorlukları vardır. Kendini yeteri kadar olumlu algılamadığı için kişi farkında olmadan kendi bakış açısına uygun çevre oluşturur. Bu da çoğunlukla yakın ilişkilerde kendine olumsuz davranan kişilerle yakınlaşma yönündedir.

-Çocukluk dönemindeki travmalarda değersizlik duygularının gelişmesi için önemli bir zemin teşkil eder.

-İşten çıkarılma, boşanma, aldatılma, maddi kayıplar gibi stresli yaşam olayları sonrası değersizlik duyguları, yaşamın anlamını sorgulama görülebilir. Ancak bir süre sonra bu duygular azalır. Ancak stresli yaşam olayları sonrası açığa çıkan psikolojik sorunlarda değersizlik hissiyatları, yetersizlik duygusu uzun sürebilir. Depresyon, kaygı bozukluğu, kişilik bozukluklarında değersizlik duyguları ile baş etmek oldukça zordur. Bu durumlarda psikolojik destek gerekir.

-Bir ilişkide bulunduğunuz kişinin size karşı tutumları da değersizlik hissiyatı yaratabilir. Bu tutumların sürekliliği ve yeteri kadar tepki veremediğinize inanmanız değersizlik duygusunun yerleşmesine neden olur.

-Hayatınızı nasıl sürdürdüğünüz de oldukça önemli bir konudur. Belli yaş dönemlerinde yaşamınızı sorgularsınız. Yaşadıklarınızı anlamlı ve önemli görüyor iseniz mutlu hissedersiniz. Ancak yaşamınızdan ve deneyimlerinizden hoşnut değilseniz değersizlik hissiyatı açığa çıkabilir.

Değersizlik duygusu yaşayan kişiler özellikle ilişkilerinde açığa çıkan sorunlardan dolayı kendini suçlarlar. Kendini suçlamanın sonucu olarak yetersizlik duyguları, depresif hissetme ve umutsuzluk açığa çıkar.

Öz değerin gelişmesi zaman ve sabır ister. Yavaş yavaş inşa olur. Özellikle kişinin kendi düşünce biçiminin, davranışlarının farkına varması ve bunların kendisi üzerindeki etkisini anlaması oldukça önemlidir. Geçmişte yaşanan travmatik olaylarına yapılandırılması öz-değerin inşasında oldukça önemlidir.

Uzman Psikolog Zehra Erol

www.zehraerol.com

Yazılı olarak izin alınmadan alıntı yapılamaz.

Uzman Psikolog Zehra Erol’un diğer makaleleri için lütfen tıklayınız