Psikoloji & Psikiyatri

Onay Bağımlılığı

Uzman Psikolog Zehra Erol

“Ne güzel düşünmüşsün”, “İyi yapmışsın”, “güzel olmuş” vb.. onay sözleri iyi hissetmeye neden olur. Yaptığınız işin beğenilmesi, söylediklerinizin uygun bulunması kişi için kabul gördüğünün de göstergesidir. Bazı yetişkinler yoğun bir şekilde onay ihtiyacı içindedir. En ufak olumsuzluk kendisini aşırı derece de rahatsız eder.

Onaylandığı ortamlarda bulunmak ve yaptıklarının takdir görmesine aşırı derecede ihtiyaç duyarlar. Hatta bunu o kadar fazla hissederler ki giydiği kıyafetten, yemek tercihine kadar karşı tarafın onayını almak ister. Yakın ilişkilerde önce hoşa giden bu durum zamanla karşı tarafın yorulmasına neden olduğu için sorun halini alır. “Sen ne düşünüyorsun?”, “Hangisi daha iyi olur?”, “Sence ne yapsam” gibi sorular karşılık bulmadığında kendi karar vermek durumunda kaldığında kişi de “hata yapmak” ile ilgili kaygı artar. Karar vermekte de zorlanır ve onay arayışına girer.

Bazı kişilerde onay arayışı neden bağımlılığa dönüşür sorusunun cevabı çocukluk yaşantıları ile ilişkilidir. İki farklı açıdan sürece yaklaşabiliriz. Çocukluk döneminde çok fazla eleştirilen, ilgi, sevgi gibi duygusal ihtiyaçları yeteri kadar tatmin edilmemiş kişilerde çevrenin onayı oldukça önemlidir. Kendi beğenisi, kendi kararları yetmez etrafın tekrarlayan beğenisi ve kararlarına ihtiyaç duyar. Nedenlerden diğeri ise çocukluk döneminde çok fazla onaylanan, geliştirilmesi gereken yönleri vurgulanmayan, çocuğun yaşadığı sorunlarda karşı tarafı sorumlu tutan ailelerde yetişen kişilerde onaylanma bağımlılığa dönüşür. Yetişkinlikte de kişi onaylanmadığı ortamlardan rahatsız olduğu için sosyal yaşamında kısıtlanmalar olur, sorunlar karşısında karşı tarafı suçlar ve tatmin duymaz. Bu durumda yakın ilişkiler ve iş yaşamında mutsuzluğa neden olur. Aslında onaylanmak önemli bir ihtiyaçtır, dozu fazlalaştığında sorun halini alır. Bu ihtiyaç aşırıya kaçmadığında ilişkilerde ahenk sağlanır. Diğer insanların onayı kadar kişinin kendisinin de yaptıklarını, seçimlerini onaylaması oldukça önemlidir. Kendi görüşlerini önemsemek, karar alabilmek yaşama uyum için önemli becerilerdir. Kişinin yaşama uyum sağlayabilmesi, huzurlu olabilmesi, duygularını dengeleyebilmesi için mutlaka geliştirilmesi gerekir.

 

Uzman Psikolog Zehra Erol

www.zehraerol.com

Yazılı olarak izin alınmadan alıntı yapılamaz.

Uzman Psikolog Zehra Erol’un diğer makaleleri için lütfen tıklayınız