Psikoloji & Psikiyatri

Psikoloji ve psikiyatrinin internet adresi

Psikolojik Travma Masumiyeti Zedeliyor

Uzman Psikolog Zehra Erol

Psikolojik travma acı veren, öfkelendiren, üzücü, hayal kırıklığı yaratan deneyimler sonucu kişinin ruhunun yaralanmasıdır. Bu yaşantılar deprem, sel, intihar saldırıları, maden kazaları gibi kişinin varlığını tehdit eden fiziksel zarar veren olaylardır. Aynı zaman da bu olaylar bireyde güvende değilim, önemsizim gibi olumsuz inançlar gelişmesine neden olur. Bireyin kendi başına geleceğine dahi inanamayacağı olayları yaşaması ve yapan kişilere şahit olması oldukça sarsıcı ve inanılması güç bir deneyimdir.

Tekrarlayan travmatik olaylar güvensizliğin derinleşmesine ve masumiyeti zedelenmesine neden olmaktadır. Travmatik olayların doğal yollarla oluşanları; deprem, sel vb doğa olaylarıdır. İnsan eliyle oluşanlar kaza ile onlar yanında bilerek ve amaçlı şekilde yapılanlar vardır. Bilerek ve amaçlı olarak yapılanlar; savaşlar, terör olayları, tecavüz, taciz gibi olaylardır. Psikolojik travma; insanlarda ki olumlu inançları derinden sarsan yaşantılardır. Yine aynı şekilde aşağılanma, ihmal edilme, mobing de travmaya neden olabilmektedir. Kişinin kendisinin bu olaylara maruz kalması yanında tesadüfen orada olanlarda (biri öldürülürken tesadüf eseri orada olmak) olanlar, travmaya maruz kalanlara yardım edenler de (deprem sonrası kurtarma ekipleri, yardımseverler) de risk altındadırlar. Bu şekilde yaşanan ağır ve yaralayıcı deneyimlerin bireye verdiği en önemli psikolojik zarar o güne kadar edindiği bilgilerin, değerlerin ve değerlerin sarsılmasıdır. Yaşanılan olaya engel olunamaması/olamamak, yaşama ve kendine duyduğu güvene ciddi düzeyde etkilenir.

Yaşanan travmatik olayı yaşayan kişinin ilk başlarda duygusal tepkileri azalır. Kendini adeta hissizleşmiş gibi tarifler. Olayla ilgili hatırlama güçlükleri görülebilir. Yaşadığı ortam yabancı gelebilir, yaşadıklarını anlamlandırmak zorlaşır. Bu süreç en fazla 4 hafta sürer. Olayın etkisi bir aydan daha fazla sürerse o zaman post travmatik stres bozukluğundan bahsedilir. Travma sonrası post travmatik stres bozukluğu yaşayan kişilerde uyku uyumada güçlük, kolay irkilme, öfke, tetikte olma hali vardır. Olaya ait rahatsız edici anlar, anılar, kabuslar, düşüncelerle birlikte, duygusal donukluk ve kaçınma görülür. Travma sonrası stres bozukluğu her yaşta açığa çıkabilir. Depresyon, madde kullanımı eşlik edebilir. Yaşanan süreci hatırlatan durumlar kişi için tetikleyici olabilir. PTSB da psikolojik destek gereklidir.

Olayı yaşayan herkes de PTSB açığa çıkmaz. Dayanıklılık, stresle baş etme yöntemleri ve bireysel özellikler bu noktada oldukça önemlidir.

Uzman Psikolog Zehra Erol

www.zehraerol.com

Yazılı olarak izin alınmadan alıntı yapılamaz.

Uzman Psikolog Zehra Erol’un diğer makaleleri için lütfen tıklayınız