Psikoloji & Psikiyatri

Psikolojik ve Duygusal Travmalar

Uzman Psikolog Zehra Erol

Travma yaşantıları kişiyi ruhsal anlamda yaralayan, acı veren ve güven duygusunu sarsan bir deneyimlerdir. Travma yaşantılarının kişi üzerinde önemli etkileri vardır. Yaşanan olayın kontrol edilememesi, sınırlı müdahale edilebilmesi, sonrasında yaşanan zorlayıcı duygular, kişinin yaşama bakış açısının etkilenmesi kişinin derinden etkilenmesine neden olur. Deprem, sel gibi doğa olaylarının yarattığı travmalardan çok daha sık karşılaşılan psikolojik ve duygusal travmalar vardır.

-Yakın birinin kaybı
-Kişi için anlamlı bir ilişkinin bitişi
-Trafik kazaları
-Aşağılanma, alay edilme ve hayal kırıklığı yaratan bir deneyim
-Şiddetin farklı şekilleri
-Cinsel travmalar

Travma yaşantılarının en önemli özellikleri; kişinin yaşamını tehdit ediyor olması, ani ve beklenmedik şekilde meydana gelmesi ve kişinin yaşanan durumu kontrol edememiş olması. Yaşanan olayın kontrol edilememiş olması kişinin kendine veya yaşama karşı ciddi düzeyde güvensizlik hissetmesine neden olur.

Travmanın duygusal ve psikolojik etkilerine baktığımızda;

-İlk anda olayın şoku belirgindir. İnkar etme, inanamama görülür.
-Öfke, üzüntü, korku, kaygı, mutsuzluk gibi yoğun duygusal tepkiler
-Kendini suçlama ve utanç duyma
-İnsanlardan uzaklaşma

Bu belirtilerin yanında; uykusuzluk, yorgunluk, dikkatini odaklama zorlukları, kabuslar, kas gerginliği, çabuk ürkmek, kalp atış hızında değişimler, ağrılar vb..fiziksel belirtiler görülebilir. İnsan ruhu büyümeye, gelişmeye ve iyi olmaya oldukça açıktır. Yaşanan olay çok acı verici de olsa bu belirtiler yavaş yavaş azalır ve bir süre sonra ortadan kaybolur. Ancak yaşanan olayın etkisinden kurtulmak bazı durumlarda oldukça zor olabilir. Olayın ne olduğu, nasıl yaşandığı ve kişinin yaşamına etkisi bu noktada oldukça önemlidir ve iyi olmayı zorlaştırabilir. Bu durum da psikolojik destek gerekir. Aylar geçmesine rağmen korku, kaygı endişeler devam ediyorsa

Kişi yakın ve anlamlı ilişkiler geliştiremiyorsa

Olayla ilgili anılar, kabuslar, görüntüler kişinin zihnine geliyorsa

Olayı hatırlatacak durumlar ve ortamlardan kaçınmalar varsa

Duyguları yaşamakla ilgili güçlükler varsa, rahatlamak veya uyumak için alkol vb..maddeler alınıyorsa psikolojik destek gerekir. Terapi süreci oldukça faydalıdır. Terapide EMDR(Göz hareketleri ile duyarsızlaştırma ve yeniden işleme) ve bilişsel davranışçı terapiler etkilidir.

 

Uzman Psikolog Zehra Erol

www.zehraerol.com

Yazılı olarak izin alınmadan alıntı yapılamaz.

Uzman Psikolog Zehra Erol’un diğer makaleleri için lütfen tıklayınız