Psikoloji & Psikiyatri

Stres yaşamın parçası. Stresten uzak durmak mümkün değildir ancak stresi yönetebilmek mümkündür. Yaşam içindeki değişimler, beklenmedik şekilde gelişen olaylar, kişi için baskı unsuru olan durumlar kişinin stres yaşamasına neden olabilir. Stresli yaşam olayları hayatımız içinde önemli bir etki yaratan kişiye zarar veren, sıkıntı yaratan bizi rahatsız eden, dengemizi bozan hayat içindeki olumlu veya olumsuz değişimlerdir.

Eşin ölümü, boşanma, ayrılıklar, taşınma gibi değişimler hemen hemen her kültürde strese neden olan yaşam olaylarındandır. Bireysel özellikler, yetiştirilme tarzı, toplumun değer yargıları, inançları nedeniyle her olayın yarattığı stresin bireyin üzerindeki etkisi kişiden kişiye değişmektedir. Sadece olumsuz değişimler değil olumlu yaşantılarda strese neden olabilir. Ölüm, işten çıkarılma, boşanma nasıl stres yaratıyorsa; hamilelik, iş değiştirme, ev değiştirme, tatil, büyük bir kişisel başarı gibi olumlu olaylar da stres yaratır. Bu durumların da stres yaşanmasının nedenlerinden biri yaşanan durumun kişi için bir engel oluşturması. Hamilelik bir anne için ne kadar güzel ve tarifsiz bir olay olsa da hamilelikle birlikte çalışan bir anne için işle bebeğin bakımını dengelemek zor olduğundan stres yaratabilmektedir. Diğer bir stres nedeni de yaşanan olayın kişinin yapmak istediği bir şeye veya ulaşmayı arzuladığı bir duruma ulaşamamasına neden olmasıdır. Örneğin iş görüşmesi öncesinde eşiyle tartışma yaşayan kişi görüşmede aşırı sinirliliği yüzünden uygun cevaplar veremeyebilir. Beklenmedik şekilde gelişen kişinin dengesini bozan olaylarda stres yaratır. İşten çıkarılmak, sevilen kişinin kaybı, trafik kazası vb..

İşinde uzun saatler çalışmak zorunda kalan kişi için işi kısıtlayıcı ve engelleyici hale gelmiştir. Birey için ailesi ile yeteri kadar görüşememek, kendine zaman ayıramamak stres yaratabilir.Uzun çalışma saatlerinin yarattığı fiziksel ve ruhsal yorgunluk, uzun soluklu çalışmaya rağmen ödül ve doyumun yetersizliği kişinin tükenmişlik yaşamasına da neden olur. Özellikle çok yoğun çalışan, en iyisini yapmaya çalışan kişiler daha fazla tükenmişlik riski taşır. Ayrıca kişinin yaşamında ciddi tehdit içeren bireyin fiziksel ve ruhsal anlamda bütünlüğünü ve dengesini bozan olaylarda stresli hayat olaylarıdır. Trafik kazaları, depremler, cinsel taciz vb.. olaylar. Tatil, hamilelik gibi olumlu algılanan hayat değişimleri de strese neden olabilmektedir. Var olan düzende farklılaşma, kişinin değişimlere gösterdiği reaksiyon, kendi ile ilgili inançları da yaşanan stresin yoğunluğunu etkiler.

 

Uzman Psikolog Zehra Erol

www.zehraerol.com

Yazılı olarak izin alınmadan alıntı yapılamaz.

Uzman Psikolog Zehra Erol’un diğer makaleleri için lütfen tıklayınız