Psikoloji & Psikiyatri

Psikoloji ve psikiyatrinin internet adresi

Suçluluk Duygusu ile Başa Çıkmak

Uzman Psikolog Zehra Erol

Suçluluk duygusu gün içinde diğer duygular gibi farklı yoğunlukta yaşadığımız bazen farkına vardığımız, bazende yüzleşmekten kaçındığımız bir duygudur. Suçluluk duygusu; insanlarla ilişkilerde yaptığınız davranışın karşı tarafa zarar verdiğine inandığınızda açığa çıkar. Oldukça zorlayıcı bir duygudur. Aslında belli bir noktaya kadar yapıcı, onarıcıdır. Bizi ve ilişkilerimizi korur. Suçluluk duyugusu yapılan davranışı yeniden değerlendirmeyi sağlar.

Kendi tepkinizi onaylamadığınızda karşı taraftan özür dilemeyi ve davranışnızı yeniden yapılandırmayı mümkün kılar. Aynı zamanda kendimizi rahatsız eden aşırı yemek yeme, küfürlü konuşma gibi beğenmediğimiz davranışlarımızı da gözden geçirmemize, değerlendirmeye ve azaltmaya da yardımcı olur.

Ancak çok yoğun hissedildiğinde ve sıklıkla yaşandığında başa çıkmak oldukça zorlaşır. Sağlıksız suçluluk duygusu bu şekilde yaşayan kişi için ağır bir yük, bir an önce kurtulmak istenilen de bir duyğudur. Kişinin uyumunu bozan suçluluk duygularının gelişimine zemin hazırlayan faktörler vardır.

-Ailede katı disiplin anlayışı; çocuğun kurallara uymaması, hatalarının sert ve cezalandırıcı şekilde yanıt alması suçluluk duygularının içselleşmesine neden olur. Bir süre sonra olumsuz yaşantılarda cezalandırılacağı korkusu ve yoğun suçluluk duyguları ile birlikte açığa çıkar. Yanlış bir şey yapmış olma düşüncesi cezalandırılacağına inancı da beraberinde getirebilir.

-Kişinin ailede edindiği değerlerle, sosyal yaşamında veya bulunduğu ortamlardaki değerlerin farklı olmasının yarattığı çatışma. oluşturur. Kişi ailede edindiği değerlerden farklı bir davranışta bulunduğunda suçluluk duygularının açığa çıkmasına neden olur.

-Yüksek kişisel standartlar, doğru ve yanlışla aşırı uğraş kızgınınlık ve suçluluk duygularına neden olmaktadır.

Aşırı suçluluk duyguları kendi duygularınızı ve isteklerinizi görmezden gelmenize neden olabilir. Buda yıpranmanıza ve tahammülünüzün azalmasına neden olur.

Suçluluk duyguları ile başa çıkabilmek;

-Doğru davranmak ve doğru karar vermek baskısını azaltmak. Tek bir olumsuz davranışa bağlı genellemeleri azaltmak.

-“meli, malı”larla davranan kişiler kendilerini olduğu gibi ortaya koyamazlar. Buda bazı davranışlarından memnun olmamalarına suçluluk duygularının açığa çıkmasına neden olur. Kendi üzerinde düşünerek, kendini tanımaya çalışmak ve davranışlarınızı buna göre organize etmek.

-Duygularınızı baskılamak yerine, duygularınızı algılayabilmek, tanımak, önemsemek ve sizi huzursuz etmeden nasıl ifade edebileceğinizi anlamak.

Uzman Psikolog Zehra Erol

www.zehraerol.com

Yazılı olarak izin alınmadan alıntı yapılamaz.

Uzman Psikolog Zehra Erol’un diğer makaleleri için lütfen tıklayınız