Takıntılar

Uzman Psikolog Zehra Erol

En yaygın ve bilinen obsesyonlar kirlenme ile ilgili olanlardır. Kirlenme takıntılarında kişinin kirlenme veya pis olma ile ilgili endişeleri yoğundur. Bu endişelerini azaltmak içinde kompulsif davranışlarda bulunabilirler. Örneğin; Ellerini kızarana dek yıkamak, sayarak yıkamak gibi. Kirlilik algısı nedeniyle yıkamak davranışını tekrar tekrar yaparlar.

Temizlik takıntısı dışında en sık görülen diğer obsesyonlar;

-Saldırganlık obsesyonları; Kişi kontrolünü kaybedip kendine veya başkalarına zarar vereceğini düşünür. Evdeki bıçakla sevdiklerini yaralayacağından endişelenirler. Bu takıntılar kişi için oldukça üzüntü vericidir. Çok sevdikleri kişilere zarar verme düşüncesi kişinin kendini olumsuz değerlendirmesine de sebep olur.

-Cinsel obsesyonlar; Kişilerin aklına kendisine uygun gelmeyen, rahatsız eden kişilerle veya durumlarla ilgili cinsel düşünceler veya erotik görüntüler gelebilir. Kendi cinsi ile ilişki ile ilgili düşünceler veya ensest içeriği olan düşünce ya da görüntüler de kişiyi rahatsız edebilir.

-Dini Takıntılar; Allah’ın varlığını sorgulama, Allah’a küfür etme en sık görülen dini takıntılardır. Bu düşünceler kişiye istemeden, rahatsız edici şekilde gelir. Bu bireylerin inançları oldukça kuvvetlidir, bu düşüncelerin varlığı bile rahatsız edici olduğundan ciddi düzeyde suçluluk hissederler.

-Somatik Takıntılar; Kişinin bedenin bir parçası ile aşırı uğraşması. Örneğin; Burnunda bir eğrilik olduğunu düşünüp bunun kişiye rahatsızlık vermesi ve kişinin bununla aşırı meşgul olması. Bedenin bir parçası dışında hastalıkla ilgili takıntılar da mevcuttur. Kişinin belli bir rahatsızlığı takıntı haline getirip onunla uğraşıp durması.

-Düzen ve Simetri Takıntıları; Bireyin belli bir düzen içinde kendini rahat hissetmesi ve o düzeni korumak içinde aşırı çaba sarf etmesidir.

En sık karşılaşılan kompülsiyonlar da; kontrol kompülsiyonları (alet, ocak, kapı kontrolü..)

-Temizlik Kompulsiyonları; El yıkama tekrarı, aşırı duş alma.

-Sayı sayma kompülsiyonları

-Soru sorma kompülsiyonları

-Tövbe etme, dua etme zorlantısı

-Simetri ve düzen kompülsyonları

-Biriktirme kompülsiyonları; Bireyin özel anlamı olan eşyalar dışında nesneleri biriktirmeleri. Bu kişiler için bir nesneyi atmak oldukça zordur. Biriktirme o düzeye varır ki evleri yaşanması zor bir duruma gelir. Buna rağmen biriktirmeye devam ederler, atmak bu kişiler için oldukça zorlayıcıdır

Obsesif Kompülsif Bozuklukta ilaç tedavisi ile birlikte terapide oldukça önemli yer tutar. En sık kullanılan terapi yöntemi “Maruz Bırakma” (Üstüne gitme)’ dır. Kişinin kaçınmaya çalıştığı kaygı yaratan olay, durum veya nesne ile belli bir plan çerçevesinde karşı karşıya getirilmesidir. Bununla birlikte durumu algılayışının değerlendirilmesi ve yeniden yapılandırılması da terapi sürecinin parçasıdır.

Uzman Psikolog Zehra Erol

www.zehraerol.com

Yazılı olarak izin alınmadan alıntı yapılamaz.

Uzman Psikolog Zehra Erol’un diğer makaleleri için lütfen tıklayınız