Psikoloji & Psikiyatri
Psikoloji ve psikiyatrinin internet adresiÇocuğuma Okul Seçerken…
Artık çocuğunuzun kendi sosyal çevresini oluşturma, yaşıtlarıyla bir arada oyun oynama ve gelişimiyle ilgili basamakları sürdürme zamanı gelmiştir. Onun için en iyi olacağını düşündüğünüz okul öncesi eğitim kurumunu aramaya başlarsınız.
Bu yazımda sizlerle, çocuğunuz için okul öncesi eğitim kurumu araştırırken dikkat edebileceklerinizi paylaşmak istedim.
Okulun Fiziksel Koşulları :
Okulun fiziksel koşulları elbette önemli. Okul çocuklara uygun inşa edilmiş mi, bina sağlam mı, okul ortamı hijyenik ve güvenilir mi, tüm bunlara dikkat etmeniz gerekir. Çevrenizdekilerin referansının yanı sıra, ilk başta çocuğunuzu yanınıza almadan, bizzat gidip kurumu gezmek yararlı olacaktır.
Okulda Yapılanlar :
Okuldaki oyun seçimleri, serbest oyun zamanları, oyun alanları ve etkinlik saatleri nasıl? Eğitim materyalleri yeterli mi? Çocuğun sosyal gelişimini destekleyecek etkinlikler (spor, müzik, dans, jimnastik vb) yapılıyor mu? Çocuk sayısı ile öğretmen sayısı orantılı mı? Tüm bu sorular eşliğinde, okulda yapılanları, sunulan yaklaşımı değerlendirmenizi ve karar vermeden önce bunları dikkate almanızı tavsiye ederim.
Okulun Yaklaşımı :
Erken çocukluk dediğimiz 2 – 6 yaş döneminde, aileden sonra çocuğun yakınlık duyacağı ilk model öğretmenidir. Öğretmenin çocuğa yaklaşımı, çocuğunuzun motivasyonunu ve ilgisini olumlu yönde etkilemelidir.
Okulun, veli – öğretmen işbirliğindeki tutumu ve çalışmaları önemlidir. Çocuğunuzun yaşadığı olası bir sorunda ya da duygu durumundaki herhangi bir değişimde, okulun konuyu takip edip aileyle paylaşması ve çözüme yönlendirmesi gerekir.
Okuldaki Rehberlik Hizmetleri :
Günlük yaşantınızda, çocuğunuzun gelişimine ve davranışlarına ilişkin değerlendirme yapabileceğiniz okul psikoloğunun bulunması önemlidir. Psikoloğun, çocuk – okul – aile üçgeni arasında, doğru değerlendirmelerle, çocuğunuzun gelişim sürecini takip ederek, aileye rehberlik etmesi gerekir.
* Aşağıda “okul sürecinde beslenme ve tuvalet eğitimi”ne dair iki başlık ekledim. Çünkü özellikle ailelerin, okul seçiminde bu iki konuda da hassas davrandıklarını gözlemliyorum. Eğer evde çocuğunuzun beslenme alışkanlığına ya da tuvalet eğitimine ilişkin henüz oturtamadığınız şeyler varsa, ister istemez bu konu okula geçiş aşamasında da gündeminizde oluyor. Aileler bu iki konuda okulun, hem nasıl bir yaklaşım sergilediğini hem de ne ölçüde katkı sağladığını merak ediyorlar.
Okuldaki Beslenmesi :
Evde yemek yeme sorunu yaşayan çocukların çoğu, okulda yemek seçmeden ve kendi başlarına yemek yemektedirler. Bu başlangıçta sizlere inanılmaz gelebilir. Aslında bu durum, kuralları tutarlı ve kararlı şekilde uyguladığınızda, çocukların doğru davranışları sergileyebileceğini göstermektedir. Okulda her kural, tüm çocuklar için geçerlidir. Bu netlik, çocuğun yaşıtlarıyla birlikte hareket etmesine, yaşıtlarını model almasına ve kurallara uymayı seçmesine yardımcı olur.
O nedenle okul seçerken, okulun sunduğu beslenme şekline ve içeriğine elbette dikkat edebilirsiniz. Ancak burada temel kriteriniz okulun, çocuğunuzun evdeki beslenme şekline uygun bir öğün çıkarıp çıkarmadığı olmamalı. Önemli olan, çocuğunuzun beslenme alışkanlığını doğru ve uygun şekilde kazanıp kazanmadığını takip etmektir.
Okul Süreciyle Birlikte Tuvalet Eğitimi :
Çocuğun tuvalet eğitiminde sadece okulun yaklaşımı yeterli değildir. Tuvalet eğitimine evde sizin başlamanız ve okulun, sizin başladığınız eğitime paralel, destekleyici bir tutum sergilemesi daha uygundur. Aksi takdirde okulda bezli, evde bezsiz ya da gündüz bezsiz, gece yatarken bezli olması, tuvalet eğitiminin sıkıntılı geçmesine ve çocuğun kafasının karışmasına, dolayısıyla sizinle ilişkisinin gerilmesine neden olabilir.
O nedenle, eğer okula başlamadan önce çocuğunuz tuvalet alışkanlığını henüz kazanmamışsa, tuvalet eğitimine geçişte mutlaka okulla işbirliği yapın ve iletişim halinde olun.
Yukarıda bahsettiğimiz kriterleri gözden geçirdiniz ve hangi okula kayıt yaptıracağınıza karar verdiğiniz zaman..
Okula Kayıt Aşaması :
Okulu seçip kayıt yaptırmaya karar verdiğinizde, çocuğunuzun seçtiğiniz okulla güvenli bir ilişki geliştirip geliştirmediğini görmeniz gerekir. Bu nedenle, kayıt yaptırmayı düşündüğünüz okula 2. ziyaretinizi çocuğunuzla gerçekleştirin (hatırlarsanız yazının başında, ilk ziyareti çocuğunuz olmadan yapmanızın daha uygun olacağını belirtmiştim). Çocuğunuz okul ortamını, öğretmenlerini, arkadaşlarını, yemek yediği – oyun oynadığı alanları görsün, tanısın. Ancak bu, okulun ilk gününden daha kısa bir ziyaret olsun (okulda 1-2 saat zaman geçirmesi yeterli).
Okula Başlamadan Önce Yapacağınız Açıklama :
Okul başlamadan önceki gün, okuldaki rutin ile ilgili çocuğunuzu bilgilendirin. “Yarın sabah seni okuluna götürdüğümde, bizi öğretmenin karşılayacak, okulda kullanacağın çantayı ona teslim edeceğiz. Sen dışarıda giydiğin ayakkabıları çıkarıp, okul ayakkabılarını giyeceksin. Sonra öğretmenin ve arkadaşlarınla birlikte kahvaltı yapacaksınız. Kahvaltıdan sonra, sınıfta arkadaşlarınla bir sürü etkinlikler yapacaksınız. Resim çizebilirsiniz, oyuncaklarla oynayabilirsiniz, jimnastik yapıp dans edebilirsiniz, puzzle yapıp hikaye okuyabilirsiniz. Neler yapacağınızı öğretmenin anlatacak. Okul çıkışında seni aldığımda, hangi etkinlikleri sevdiğini istersen bana anlatabilirsin.
Ögle yemeği zamanında yine yemek yiyeceğiniz masalara geçeceksiniz. Sonra dinlenme saatiniz var, uyku odasında birlikte dinleneceksiniz. Sonra uyanınca, sınıfında seni yeni etkinlikler bekliyor olacak. Akşamüstü arkadaşlarınla birşey atıştırdıktan sonra ben (ve/veya annen/baban) gelip seni alacağım.”
Okul öncesi eğitim çocuğunuzun bakımı kadar, gelişim basamaklarının doğru şekilde desteklenmesi açısından çok önemlidir. Bu yazıda ele aldığımız noktaların içinde bana kalırsa en önemli kriter, okulun çocuğunuza yaklaşımı ve çocuğunuzun öğretmeni ile kurduğu bağdır.
Çocuğun kendi özellikleri ile kabul edilmesi, (olumlu ya da olumsuz bir sıfatla) etiketlenmemesi, güçlü yönlerinin desteklenmesi, geliştirilmesi gereken yönleriyle ilgili okul – aile – rehberlik servisinin işbirliği, bu sürecin olmazsa olmazlarıdır.