Depresif Bozukluklar

Depresif bozukluklar esas olarak iki tanı grubuna ayrılarak incelenmektedir. Bu iki tanı grubundan birisi major depresif bozukluk (major depresyon), diğeri ise distimik bozukluktur (distimi). Hem major depresyonun hem distiminin temel belirtisi doğal olarak depresyondur. Bu iki tanının birbirinden en önemli farklılığı yaşanan depresyonun şiddeti ve süresidir. Major depresyon görece daha ağır ve görece daha kısa süreli, distimi ise görece daha hafif ve görece daha uzun süreli durumları ifade etmektedir.

Major depresif bozukluk

Major depresyon genel olarak sınırlı süreler içinde ortaya çıkan ve daha sonra tekraralayabilen bir hastalıktır. Hastalığın yaşandığı ve major depresyon atağı olarak tanımlanabilecek bu dönemler dışında bu hastalığa yakalananların büyük bir kısmı tamamen eski haline dönerler. Yaşamı boyunca tek atak yaşayan hastalar olabilmekle birlikte yineleme sık görülür.

Bir kişiye major depresyon tanısı konulabilmesi için depresyon belirtilerinin en az iki hafta hemen hemen her gün ve günün büyük bölümünü kaplayacak şekilde sürmesi gerekmektedir.  Ayrıca bu belirtilerin kişinin her zamanki yaşamını olumsuz yönde etkilemesi gerekmektedir.

Depresyonlu hastalarda çok farklı belirtiler görülebilmektedir. Her belirti tanı koyma sürecinde dikkate alınma. Aşağıda tanı koyma sürecinde kullanılan belirtiler sıralanmıştır. Tanı koyabilmek için depresyonlu duygudurum,  ilgi-istek kaybı ve yaşadıklarından zevk alamama yakınmalarından en az birisinin mutlaka bulunması gerekir.

• depresyonlu duygudurum
• ilgi-istek kaybı
• yaşadıklarından zevk alamama
• iştah değişiklikleri, vücut ağırlığında değişme
• uyku bozuklukları (uykusuzluk ya da aşırı uyuma)
• yorgunluk, bitkinlik, enerji kaybı
• değersizlik
• aşırı ve uygun olmayan suçluluk duyguları
• düşünme ve düşünceleri belli bir konuda toplama güçlüğü
• kararsızlık
• ölüm düşünceleri ve intihar düşünceleri

Yukarıda sayılan belirtilerin herkesin günlük yaşamında zaman zaman yaşayabildiği belirtiler olması kafaları biraz karıştırabilmektedir. Fakat bu belirtilerin tanı koydurucu olarak kullanılabilmesi için en az iki hafta sürmesi, günün büyük bölümünü kaplaması ve hemen hemen her gün olacak şekilde süreklilik göstermesi gerekmektedir.

Distimik bozukluk

Distimi genel olarak major depresyona göre daha hafif, fakat daha uzun süren ve süregen seyir gösteren bir hastalıktır. Bir kişiye distimi tanısı konulabilmesi için belirtilerin en az iki yıl sürmesi ve kişinin her zamanki yaşamını olumsuz etkilemesi gerekmektedir.

Distimik bozukluk tanısı koymada kullanılan belirtiler arasında depresyonlu duygudurum, iştah değişiklikleri, uyku değişiklikleri, yorgunluk, kendini değersiz hissetme, düşünceleri belli bir konuda toplayamama, kararsızlık ve umutsuzluk bulunmaktadır.

KAYNAK
Amerikan Psikiyatri Birliği (1994) Mental bozuklukların tanısal ve sayımsal elkitabı, dördüncü baskı (DSM-IV), Amerikan Psikiyatri Birliği, Washington DC, 1994’den çeviren Köroğlu E, Hekimler Yayın Birliği, Ankara.

Güncelleme: 19.01.2021

Prof. Dr. Erol Özmen

Muayenehane:
Talatpaşa Bulvarı, No: 50, Dora Apt, Kat: 3, Daire: 3, Alsancak, İzmir
Yüz yüze ya da  online görüşme randevusu için telefon : 0 542 236 13 54

Yazılı olarak izin alınmadan alıntı yapılamaz.

Prof. Dr. Erol Özmen’in diğer makaleleri için lütfen tıklayınız