Psikoloji & Psikiyatri

Psikoloji ve psikiyatrinin internet adresi

Kendini Tanıma

Kendini tanıma, insanın kendisinde (bedeninde, iç dünyasında) var olanların, her türlü ilişkide nasıl davranacağının farkında olması ve bunları doğru değerlendirmesidir. İnsan davranışı ‘düşünmek’, ‘bilmek’, ‘hissetmek’, ‘duygu yaşamak’ ve ‘etmek/davranmak’ bileşenlerinden oluşur. Bu bileşenler dikkate alındığında kendini tanıma insanın bir yaşantı sürecinde ne düşüneceği, ne hissedeceği, ne yapacağı ve nasıl yapacağı ile ilgili doğru çıkarımda ve yorumda bulunmasıdır.

Birçok insan kendisini iyi tanıdığını düşünür fakat bu çoğu zaman büyük bir yanılgıdır. İnsanın kendisini yüzeysel ya da derinliğine tanıyabildiği dikkate alındığında bu yanılgı daha iyi anlaşılır. Yüzeyde olanları bilmek görece daha kolay iken insanın iç dünyasında olanları ve olup bitenleri bilmesi çok daha zordur. İnsanoğlu çoğu zaman kendisine yakıştıramadıklarını ve ‘kötü’ olarak değerlendirdiklerini görmez ya da farklı görür. İnsanoğlunun ruhsal bütünlüğünü korumasını sağlama işlevi gören bu özellik aşırı ya da uygunsuz kullanıldığında kişinin kendisini tanıması önünde büyük bir engeldir. Bu eğilimi aşmak ruhsal olarak zor bir süreçtir ve psikolojide içgörü kazanma olarak adlandırılır. Ancak insanoğlunun kendisini eksiksiz biçimde tanıması mümkün değildir.

Kendini tanıma esas olarak farkında olma ve doğru değerlendirme ile sınırlı bir kavramdır. Ancak insanın kendisinde olanlarla barışık olması ruh sağlığı açısından önemli bir konudur. Kendisinde olanlar ile barışık olmayanlar kişilerarası ilişkilerde daha çok sorun yaşarlar. Duyarlı oldukları konu bir şekilde gündeme geldiğinde canlanan duygular nedeniyle olup bitenleri yanlış yorumlarlar.

Prof. Dr. Erol Özmen
Manisa Celal Bayar Üniversitesi
Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı