Konversiyon / Konversiyon Bozukluğu

Konversiyon ve konversiyon bozukluğu nedir?

Konversiyon ya da konversiyon bozukluğunda kişide bir beyin ya da sinir sistemi hastalığı olmamasına karşın bu hastalıklarda görülen yakınmaların varlığı söz konusudur. Psikolojide ve psikiyatride konversiyon bir belirti  ya da savunma düzeneği olarak ele alınırken konversiyon bozukluğu bir hastalık olarak ele alınır. Bunun en tipik örneği psikolojik kökenli bayılmalardır. Kişide stresli durumlarda ortaya çıkan bayılma yakınması vardır fakat yapılan tüm muayene, tetkik ve incelemeler sonucunda kişide bedensel / nörolojik bir hastalık saptanmaz. Bu bayılma bir konversiyon belirtisidir. Durumun konversiyon bozukluğu olarak nitelenmesi için klinik tablonun kişinin günlük yaşamını olumsuz etkilemesi, yaşam kalitesini bozması ya da kişide belirgin bir sıkıntı oluşturması gerekmektedir. Konversiyon niteliği taşıyan yakınmaları olanlarda bu yakınmaların yanında başka ruhsal yakınmalar da varsa kişide konversiyon bozukluğu ile birlikte başka ruhsal bozuklukların olabileceği de dikkate alınmalıdır.

Konversiyon bozukluğu psikiyatride somatoform bozukluklar (bedensel belirti bozuklukları) içinde ele alınan bir hastalıktır.

Konversiyon belirtileri

Bayılma, konuşamama, duyu kaybı, hissizlik, uyuşma, karıncalanma, tutmama, güçsüzlük, felç, kasılmalar, işitme kaybı ve görme kaybı gibi yakınmalar konversiyon belirtisi olabilmektedir. Ancak konversiyon olarak nitelenebilmesi için bu yakınmaların her hangi bir nörolojik ya da bedensel hastalıktan kaynaklanmaması gerekmektedir.

Konversiyon bozukluğunda görülen belirtileri olanlar daha önce hiçbir doktora gitmediyse öncelikle aile hekimine ya da bir nöroloji uzmanına baş vurmayı düşünmelidirler. Yakınmalar aile hekimi ya da nöroloji uzmanı tarafından psikolojik olarak nitelendiğinde bir psikiyatriste başvurmalıdırlar. Bir psikiyatrist tarafından izlenen ve konversiyon bozukluğu olan bir kişinin yakınmalarının niteliğinde ve şiddetinde belirgin bir değişiklik söz konusu olduğunda bundan doktoruna mutlaka söz etmelidir.

Konversiyon bozukluğunun tedavisi

Konversiyon bozukluğu olan kişilerin tedavisinde psikoterapi ve/veya ilaç tedavisi uygulanabilmektedir. Ancak tedavide en önemli noktalardan biri tedavinin doktor (tıp fakültesi mezunu olmayan) olmayan bir terapist tarafından tek başına yürütülmemesi gerektiğidir. Tedavide en iyi yöntem ya tek bir psikiyatristin ya da bir terapist ile bir psikiyatristin birlikte hastayı izlemesidir.

Konversiyon bozukluğu olan hastaların yakınmaları nedeniyle acil servise baş vurdukları sık görülür. Fakat yalnız acil servise başvurarak rahatsızlığa bir çözüm bulmak mümkün değildir. Acil servis koşullarında ancak gerekli acil inceleme ve tedavi uygulanabilmektedir. Konversiyon bozukluğu ise bir ruh sağlığı uzmanı tarafından uzun dönemli izlenmeyi gerektiren bir rahatsızlıktır.

Konversiyon bozukluğu olan bir kişinin yakını olmak

Günlük uyguamalarda hasta yakınlarının konversiyon belirtilerini kavrayamadıkları görülmektedir. Yakınmalara sanki hastanın elinde olan, iradesiyle denetleyebileceği, isterse ve yeterince çaba harcarsa oluşmayacak belirtiler olarak bakmaktadırlar. Oysa konversiyon olarak adlandırılan belirtiler bilinçdışı düzeneklerle hastanın iradesi dışında ortaya çıkar.

Konversiyon yakınmaları çok sık ortaya çıkıyorsa hasta yakınları çaresizlik hissi ve öfke duyguları içinde ne yapacaklarını bilememektedirler. Konversiyon bozukluklarında hasta yakınlarının aşırı koruyucu ve kollayıcı davranışlarınıj hiçbir yararı olmadığı gibi olumsuz etkileri de olabilmektedir. Yine hasta yakınının hastaya ve yakınmalarına inanmadığını belli eden  tavırlar içinde olması hastada anlaşılmadığı duygusunu pekiştirmektedir.

Güncelleme: 13.12.2022

Prof. Dr. Erol Özmen
Manisa Celal Bayar Üniversitesitesi Tıp Fakültesi
Psikiyatri Anabilim Dalı

Muayenehane:
Talatpaşa Bulvarı, No: 50, Dora Apt, Kat: 3, Daire: 3, Alsancak, İzmir
Yüz yüze ya da  online görüşme randevusu için telefon : 0 542 236 13 54

İlginizi çekebilecek diğer yazılar

Ruhsal Hastalık Belirtileri

Ruhsal Hastalıklar