Sinirlilik / Asabiyet

Sinirlilik nedir? Tanımı?

Sinirlilik; kolayca patlamaya, parlamaya, kızmaya, öfkelenmeye hazır olma halidir. Asabiyet ise eski Türkçe’de kullanılan sinirlilik ile eşanlamlı bir sözcüktür.

Sinirlenmek insanın doğasında vardır.  İstediği bir şey olmadığında, engellendiğinde, haksızlığa uğradığında ya da aşağılandığı/küçümsendiği hissine kapıldığında her insan doğal olarak sinirlenir. Bu nedenle sinirlilik, sinirli bir insan olmak, sinirlenmek ve kolay sinirlenmek ifadelerinin farklı anlamlar taşıdığı mutlaka dikkate alınmalıdır. Gerekli gereksiz şeylere ya da makul olmayan biçimde, beklenenin ötesinde, kolayca ve yineleyici biçimde sinirlenen insanların sinirli olduğundan söz edilir.  

Sinirlilik ve ruhsal hastalıklar

Sinirlenmek, sinirli olmak ya da kolay sinirlenmek kendi başına bir ruhsal hastalık belirtisi değildir. Ancak süreklilik göstermesi; kişinin yaşamını, yaşam kalitesini ve diğer insanlarla ilişkisini olumsuz etkiliyor olması durumun bir ruh sağlığı uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerektiğini düşündürmelidir. Sinirliliğe başka ruhsal hastalık belirtilerinin eşlik ediyor olması kişide bir ruhsal hastalık bulunma olasılığını arttırmaktadır.

Sinirlilik ve bedensel hastalıklar

Bir ruhsal sorun olarak ele alındığında sinirliliğin bir bedensel hastalık (örneğin hipertiroidi), bir ilaç ya da madde kullanımı ve yoksunluğu, bir kişilik yapısı (örneğin mükemmeliyetçi, alıngan, şüpheci, dürtüsel davranan kişiler), bir depresif bozukluk ya da anksiyete bozukluğu belirtisi olarak ortaya çıkabildiği görülmektedir.

Sinirlilik ile ilgili kısa ve öz bilgiler

• Bir kişi eskiden beri sinirli bir insansa bu durum daha çok bir kişilik özelliği olarak düşünülmelidir. Sonradan ortaya çıkan sinirlilik ise öncelikle hipertiroidi gibi bedensel hastalıkları ya da depresif bozukluklar ve anksiyete bozuklukları gibi ruhsal bozuklukları akla getirmelidir.
• Kızgınlık, sinirlilik, hiddet, öfke ve saldırganlık günlük yaşamda birbirinin yerine kullanılabilen sözcükler olmakla birlikte sinirlenmenin şiddeti arttığında ve kişinin  duygusunu denetleyememesi sonucunda öfke patlaması ya da saldırganlık ortaya çıkabilmektedir.
• Tahammülsüzlük ve kolay parlama sinirlenmenin günlük yaşama yansımalarıdır.
• Tüm duygularda olduğu gibi kişinin ne zaman, hangi durumlarda, nasıl sinirlendiği, sinirlenmesi ile nasıl baş ettiği kendini tanımada ipuçları verir. Neye sinirlendiğini fark eden insan muhtemelen daha az sinirlenecektir.

Prof. Dr. Erol Özmen
Manisa Celal Bayar Üniversitesi
Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı

Muayenehane:
Talatpaşa Bulvarı, No: 50, Dora Apt, Kat: 3, Daire: 3, Alsancak, İzmir
Yüz yüze ya da  online görüşme randevusu için telefon : 0 542 236 13 54

Sinirlilik ile ilgili ilginizi çekebilecek diğer yazılar

Kızgınlık, Sinirlilik, Hiddet, Öfke – Prof. Dr. Erol Özmen

Anksiyete – Psikoloji & Psikiyatri Sözlüğü

Depresyon – Psikoloji & Psikiyatri Sözlüğü

Kendini Tanıma – Psikoloji & Psikiyatri Sözlüğü

Kişilik – Psikoloji & Psikiyatri Sözlüğü

Öfke – Psikoloji & Psikiyatri Sözlüğü

Ruh Sağlığı – Psikoloji & Psikiyatri Sözlüğü

Ruhsal Hastalık Belirtileri – Psikoloji & Psikiyatri Sözlüğü

Ruhsal Hastalıklar – Psikoloji & Psikiyatri Sözlüğü

Saldırganlık – Psikoloji & Psikiyatri Sözlüğü

Stres – Psikoloji & Psikiyatri Sözlüğü