Psikoloji & Psikiyatri

Psikoloji ve psikiyatrinin internet adresi

Nevroz

Her insan istek, gereksinim ve dürtülerinin doyum bulmasını ister ve bu arayış içindedir. Fakat iç (ego, süperego) ya da dış dünyadan kaynaklanan nedenlerle birçok zaman bu sağlanamaz. Dış dünyanın gerçekleri ya da süperegonun onaylamaması nedeniyle ego dürtünün doyum bulmasını sağlayamaz. Doyum sağlanamadığında doyum ya ertelenir ya da bastırılır.

Ancak doyumun ertelenmesi ya da bastırılması o dürtünün ruhsal enerjisinin yok olacağı anlamına gelmemektedir. Ego doyum bulamayan dürtüleri başarılı bir şekilde bastıramadığında dürtünün ruhsal enerjisi doyum bulma amacıyla egoyu sıkıştırır. Bu sıkıştırma anksiyete yaşanmasına neden olur. Anksiyete ile baş etmeye çalışırken ego çeşitli savunma düzenekleri kullanır. Nevrozun (nevrotik bozukluklar) temeli de bu süreçtir. Kullanılan savunma düzeneğine göre nevrozlu kişilerde çeşitli belirtiler çıkar. Yaşanan anksiyete ve belirtiler kişinin işlevselliğini etkilediğinde bu durum nevroz ya da nevrotik bozukluk olarak nitelendirilir. Bu noktada mutlaka vurgulanması gereken nokta hemen hemen her insanın nevrotik belirti yaşayabileceğidir.

Tarihsel yaklaşımda ruhsal hastalıkların sınıflandırılmasında ‘nevroz’ ve ‘psikoz’ olarak adlandırılan iki hastalık kümesi önemli bir yer tutar Nevrozun psikoz olarak adlandırılan hastalık kümesinden ayrılmasında en önemli ölçüt gerçeği değerlendirme yetisidir. Kişi neyin kendi kafasında (iç dünyasında) neyin dış dünyada geçtiğini ayırabiliyorsa o kişinin gerçeği değerlendirme yetisinin sağlam olduğu belirtilir. Kişide sanrı ya da varsanı olarak adlandırılan belirtilerin varlığı gerçeği değerlendirme yetisinin bozulduğunu gösterir.

Nevrozlar klasik olarak obsesif kompulsif nevroz, histerik nevroz, depresif nevroz ve fobik nevroz olarak sınıflandırılır.

Ancak nevroz artık günümüzde pek kullanılmayan bir kavramdır. Nitekim çağdaş ruhsal bozuklukları sınıflandırma sistemlerinde geleneksel çerçevede tanımlanmış nevroz ya da nevrotik bozukluklar tanısı bulunmamaktadır.

Kısa ve öz bilgiler

Nevroz, psikonevroz ve nöroz birbirinin yerine kullanılabilen eşanlamlı sözcüklerdir.
Bir kişinin nevrotik ya da nörotik olarak nitelenmesi o kişinin iç dünyasında (ego ile id ya da ego ile süperego) arasında ruhsal bir çatışmanın varlığını gösterir.
Türk Dil Kurumu nevroz karşılığı olarak Türkçe’de sinirce sözcüğünü kullanmaktadır.